येथे ‘गडद बाजूवरील शक्ती: कमी उर्जा नियंत्रित स्टोरेजसाठी उत्तेजक-प्रतिसाद देणारी जाहिरात’ या नासाच्या प्रकल्पावर आधारित एक सोपा लेख आहे:
चंद्राच्या अंधाऱ्या भागासाठी नासाचे ‘पॉवर ऑन द डार्क साइड’ तंत्रज्ञान
चंद्रावर काही भाग कायम अंधारात असतात, त्यांना ‘परमनंटली शेडेड रिजन’ (Permanently Shadowed Regions – PSRs) म्हणतात. या भागांमध्ये पाणी आणि इतर उपयुक्त नैसर्गिक साधनं बर्फाच्या रूपात असण्याची शक्यता आहे. भविष्यात चंद्रावर वस्ती करण्यासाठी किंवा तेथे संशोधन करण्यासाठी या भागांतील साधनं खूप महत्त्वाची ठरू शकतात. पण या अंधाऱ्या भागातून ही साधनं काढणं आणि ती वापरणं खूप कठीण आहे, कारण तिथे ऊर्जा मिळवणं खूपच अवघड आहे.
नासा या समस्येवर एक नवीन उपाय शोधत आहे. ते ‘पॉवर ऑन द डार्क साइड’ नावाच्या एका प्रकल्पावर काम करत आहेत. या प्रकल्पात, संशोधक ‘स्टिम्युलस-रिस्पॉन्सिव्ह एड्सॉर्बेंट्स’ (Stimulus-Responsive Adsorbents) नावाचं एक खास तंत्रज्ञान विकसित करत आहेत. हे एक असं मटेरियल आहे, जे विशिष्ट परिस्थितीत (उदाहरणार्थ, थोडी उष्णता मिळाल्यावर) इंधन साठवू शकतं आणि गरजेनुसार ते सोडू शकतं.
हे तंत्रज्ञान कसं काम करेल?
- चंद्राच्या अंधाऱ्या भागातून बर्फ काढला जाईल.
- या बर्फाला उष्णता देऊन त्यातून मिथेन (methane) सारखं इंधन तयार केलं जाईल.
- हे इंधन ‘स्टिम्युलस-रिस्पॉन्सिव्ह एड्सॉर्बेंट्स’ मध्ये साठवलं जाईल.
- जेव्हा गरज असेल, तेव्हा थोडी उष्णता देऊन हे इंधन बाहेर काढता येईल आणि वापरता येईल.
याचे फायदे काय आहेत?
- कमी ऊर्जेत इंधनाचं स्टोरेज (storage) आणि वितरण (delivery) करता येईल.
- चंद्राच्या अंधाऱ्या भागांमध्ये रोबोट्स (robots) आणि इतर उपकरणांना ऊर्जा देता येईल.
- चंद्रावर वस्ती करणं किंवा संशोधन करणं सोपं होईल.
नासाचं हे तंत्रज्ञान चंद्रावर मानवी वस्तीच्या दृष्टीने एक महत्त्वाचं पाऊल ठरू शकतं. याच्या मदतीने चंद्राच्या अंधाऱ्या भागांमध्ये दडलेली साधनं वापरणं शक्य होईल आणि भविष्यात चंद्रावरBase Station उभारण्यास मदत होईल.
गडद बाजूवरील शक्ती: कमी उर्जा नियंत्रित स्टोरेजसाठी उत्तेजक-प्रतिसाद देणारी जाहिरात
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-04-18 16:53 वाजता, ‘गडद बाजूवरील शक्ती: कमी उर्जा नियंत्रित स्टोरेजसाठी उत्तेजक-प्रतिसाद देणारी जाहिरात’ NASA नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा.
15