अमेरिकेतील पुस्तकांवरील बंदी: एक चिंताजनक कल
नॅशनल डायट लायब्ररी (National Diet Library) च्या करंट अवेयरनेस पोर्टलने (Current Awareness Portal) दिलेल्या माहितीनुसार, अमेरिकेमध्ये 2020 पासून पुस्तकांवर बंदी घालण्याचे प्रमाण वाढले आहे. ‘एव्हरी लायब्ररी इन्स्टिट्यूट’ (EveryLibrary Institute) या संस्थेने याबाबत एक अहवाल प्रकाशित केला आहे, ज्यात या वाढत्या ट्रेंडवर प्रकाश टाकला आहे.
बंदी घालण्याची कारणे काय आहेत?
अमेरिकेत काही विशिष्ट विषयांवरची पुस्तके शाळा आणि सार्वजनिक लायब्रऱ्यांमधून काढून टाकली जात आहेत. यात प्रामुख्याने एलजीबीटीक्यू+ (LGBTQ+) व्यक्ती आणि वर्णभेद (racism) या विषयांवर आधारित पुस्तकांचा समावेश आहे. काही पालक आणि राजकीय गट या पुस्तकांना विरोध करत आहेत, कारण त्यांच्या मते ही पुस्तके मुलांना चुकीच्या गोष्टी शिकवतात किंवा त्यांची विचारसरणी दूषित करतात.
याचा परिणाम काय होतो?
- ज्ञानावर मर्यादा: पुस्तकांवर बंदी घातल्याने मुलांपर्यंत विविध विचार आणि माहिती पोहोचणे बंद होते.
- शैक्षणिक नुकसान: विद्यार्थ्यांना अनेक महत्त्वाच्या विषयांवर माहिती मिळत नाही, ज्यामुळे त्यांचे शिक्षण अर्धवट राहू शकते.
- विचार स्वातंत्र्यावर हल्ला: पुस्तके वाचण्यावर बंदी म्हणजे लोकांच्या विचार करण्याच्या आणि शिकण्याच्या हक्कावर गदा आणण्यासारखे आहे.
एव्हरी लायब्ररी इन्स्टिट्यूटचा अहवाल काय सांगतो?
एव्हरी लायब्ररी इन्स्टिट्यूटच्या अहवालानुसार, अमेरिकेत पुस्तकांवर बंदी घालण्याचे प्रमाण वाढत आहे आणि हे लोकशाहीसाठी धोक्याचे आहे. संस्थेने लोकांना या विरोधात आवाज उठवण्याचे आणि लायब्रऱ्या व शाळांमध्ये पुस्तके उपलब्ध ठेवण्याचे आवाहन केले आहे.
भारतासाठी धडा काय?
भारतात विचार स्वातंत्र्य आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य हे महत्त्वाचे मानले जातात. अमेरिकेतील या घटनेवरून आपण हे शिकतो की, ज्ञानावर आणि विचारांवर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न झाल्यास त्याचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात. त्यामुळे, आपल्या देशात प्रत्येकाला पुस्तके वाचायला मिळणे आणि आपले मत व्यक्त करण्याचे स्वातंत्र्य असणे आवश्यक आहे.
या समस्येवर उपाय काय?
- जागरूकता: समाजात याबद्दल जागरूकता निर्माण करणे गरजेचे आहे की पुस्तकांवर बंदी घालणे योग्य नाही.
- सामूहिक प्रयत्न: शिक्षक, पालक आणि सामाजिक कार्यकर्त्यांनी एकत्र येऊन या विरोधात आवाज उठवला पाहिजे.
- पुस्तकालयांचे समर्थन: लायब्रऱ्यांचे महत्व वाढवणे आणि त्यांना पुस्तके खरेदी करण्यासाठी मदत करणे आवश्यक आहे.
पुस्तके ज्ञानाचा आणि विचारांचा खजिना असतात. त्यावर बंदी घालणे म्हणजे समाजाला अंधारात ढकलण्यासारखे आहे. त्यामुळे, आपण सर्वांनी मिळून हे सुनिश्चित केले पाहिजे की प्रत्येकाला पुस्तके वाचायला मिळतील आणि आपले विचार व्यक्त करण्याचे स्वातंत्र्य असेल.
米・EveryLibrary Institute、米国における2020年以降の禁書の傾向を分析した報告書を刊行
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-06-19 10:27 वाजता, ‘米・EveryLibrary Institute、米国における2020年以降の禁書の傾向を分析した報告書を刊行’ カレントアウェアネス・ポータル नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
448