एचआरएम: केवळ २७ दशलक्ष पॅरामीटर्ससह चॅटजीपीटीला मागे टाकणारी कृत्रिम बुद्धिमत्ता
प्रस्तावना:
डिजिटल युगाच्या प्रगतीसोबत कृत्रिम बुद्धिमत्ता (Artificial Intelligence – AI) वेगाने विकसित होत आहे. या स्पर्धेत अनेक नविन AI मॉडेल्स समोर येत आहेत, जे आपल्या क्षमतांनी सर्वांनाच चकित करत आहेत. नुकतेच, “Korben.info” वर २८ जुलै २०२५ रोजी सकाळी ०७:५९ वाजता प्रकाशित झालेल्या एका लेखात “एचआरएम” (HRM) नावाच्या एका नवीन AI मॉडेलबद्दल माहिती देण्यात आली आहे. या लेखात दावा केला आहे की, एचआरएम हे चॅटजीपीटी (ChatGPT) सारख्या मोठ्या AI मॉडेल्सला त्याच्या तुलनेत अत्यंत कमी पॅरामीटर्स (Parameters) वापरून मागे टाकत आहे. या लेखात एचआरएमच्या वैशिष्ट्यांवर आणि त्याच्या संभाव्य प्रभावावर प्रकाश टाकला आहे.
एचआरएम म्हणजे काय?
एचआरएम हे एक नवीन AI मॉडेल आहे, ज्याची निर्मिती “Korben” या संस्थेने केली आहे. या मॉडेलचे सर्वात उल्लेखनीय वैशिष्ट्य म्हणजे त्याचा आकार. सध्याच्या अनेक मोठ्या भाषा मॉडेल्स (Large Language Models – LLMs) जसे की चॅटजीपीटी, जे अब्जावधी पॅरामीटर्स वापरतात, त्याउलट एचआरएम केवळ २७ दशलक्ष (27 million) पॅरामीटर्सवर कार्य करते. पॅरामीटर्स हे AI मॉडेलच्या शिकण्याच्या क्षमतेचे आणि जटिलतांचे मोजमाप असतात. जितके जास्त पॅरामीटर्स, तितकी मॉडेलची शिकण्याची आणि विविध कार्ये करण्याची क्षमता अधिक असते, परंतु त्याच वेळी त्याला अधिक संसाधने (Computing Power, Memory) लागतात.
एचआरएमची वैशिष्ट्ये:
- अत्यंत कमी पॅरामीटर्स: एचआरएमचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे त्याचा लहान आकार. केवळ २७ दशलक्ष पॅरामीटर्ससह, हे मॉडेल चॅटजीपीटी सारख्या मॉडेल्सच्या तुलनेत खूपच कार्यक्षम आहे. याचा अर्थ एचआरएमला चालवण्यासाठी कमी संगणकीय शक्ती (Computational Power) आणि मेमरी (Memory) लागते. यामुळे ते अधिक परवडणारे आणि विविध उपकरणांवर (Devices) सहजपणे चालण्यास सक्षम बनते.
- कार्यक्षमता आणि वेग: कमी पॅरामीटर्स असूनही, एचआरएम आश्चर्यकारकपणे कार्यक्षम असल्याचे सांगितले जाते. लेखात याचा उल्लेख आहे की, एचआरएम चॅटजीपीटीला “ridiculise” (लाजवणारे) किंवा मागे टाकणारे आहे. याचा अर्थ असा की, समान किंवा त्याहून अधिक चांगल्या प्रतिसादांसाठी एचआरएमला कमी वेळ लागतो आणि तो अधिक अचूक असू शकतो.
- संसाधनांची बचत: आजच्या काळात, AI मॉडेल्सना लागणाऱ्या प्रचंड संसाधनांमुळे त्यांचा वापर मर्यादित होतो. एचआरएमसारखे लहान आणि कार्यक्षम मॉडेल, संसाधनांची बचत करणारे ठरू शकते. हे विशेषतः कमी संसाधने असलेल्या संस्था, स्टार्टअप्स आणि विकसनशील देशांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.
- वापरण्याची सोय: लहान आकारामुळे, एचआरएमला विविध ऍप्लिकेशन्समध्ये (Applications) समाविष्ट करणे सोपे होईल. ते मोबाइल ऍप्स, एम्बेडेड सिस्टम्स (Embedded Systems) आणि इतर छोट्या उपकरणांवर देखील वापरले जाऊ शकते, जेथे मोठ्या मॉडेल्सचा वापर अवघड असतो.
एचआरएमचा संभाव्य प्रभाव:
एचआरएमचे हे यश AI क्षेत्रासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल ठरू शकते.
- लोकशाहीकरण (Democratization) of AI: एचआरएमसारखे मॉडेल AI तंत्रज्ञानाला अधिक लोकांपर्यंत पोहोचण्यास मदत करतील. जे आज मोठ्या संसाधनांअभावी AI चा वापर करू शकत नाहीत, त्यांना याचा फायदा मिळेल.
- नवीन ऍप्लिकेशन्सचा विकास: कमी संसाधनांमध्ये चालणाऱ्या AI मॉडेल्समुळे नवनवीन ऍप्लिकेशन्स विकसित करणे शक्य होईल. उदाहरणार्थ, स्मार्ट उपकरणे, वैयक्तिक सहाय्यक (Personal Assistants), शैक्षणिक साधने (Educational Tools) आणि आरोग्यसेवा (Healthcare) यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये याचा उपयोग होऊ शकतो.
- ऊर्जा कार्यक्षमता: AI मॉडेल्स मोठ्या प्रमाणात ऊर्जा वापरतात. एचआरएमसारखे कार्यक्षम मॉडेल ऊर्जेची बचत करण्यास मदत करू शकतात, जे पर्यावरणाच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहे.
- स्पर्धेत बदल: एचआरएमची ही कामगिरी AI क्षेत्रातील सध्याच्या कंपन्यांसाठी एक आव्हान ठरू शकते. भविष्यात, अधिक कार्यक्षम आणि कमी खर्चिक AI मॉडेल्सची मागणी वाढण्याची शक्यता आहे.
निष्कर्ष:
“Korben.info” वरील लेखानुसार, एचआरएम हे AI क्षेत्रातील एक नवीन दिशादर्शक ठरू शकते. केवळ २७ दशलक्ष पॅरामीटर्ससह चॅटजीपीटीसारख्या मोठ्या मॉडेल्सना मागे टाकण्याची त्याची क्षमता, AI तंत्रज्ञानाच्या भविष्याबद्दल एक सकारात्मक चित्र दर्शवते. कमी संसाधने, वाढलेली कार्यक्षमता आणि सर्वसामान्यांसाठी AI ची उपलब्धता यांसारख्या बाबींमुळे एचआरएमचे भविष्यात मोठे योगदान अपेक्षित आहे. हे तंत्रज्ञान AI च्या लोकशाहीकरणासाठी आणि नवनवीन ऍप्लिकेशन्सच्या विकासासाठी नक्कीच मार्ग खुला करेल.
HRM – L’IA qui ridiculise ChatGPT avec seulement 27 millions de paramètres
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘HRM – L’IA qui ridiculise ChatGPT avec seulement 27 millions de paramètres’ Korben द्वारे 2025-07-28 07:59 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.