Spotify चे धमाकेदार निकाल: गानसम्राज्ञीचा खजिना भरभरून!,Spotify

Spotify चे धमाकेदार निकाल: गानसम्राज्ञीचा खजिना भरभरून!

नवी दिल्ली: २९ जुलै २०२५ रोजी, Spotify या जगप्रसिद्ध म्युझिक ऍपने आपल्या दुसऱ्या तिमाहीचे (एप्रिल ते जून २०२५) आर्थिक निकाल जाहीर केले. या निकालांनी सर्वांनाच आश्चर्यचकित केले आहे, कारण Spotify ने कमाईच्या बाबतीत एक नवीन विक्रम रचला आहे. चला तर मग, सोप्या भाषेत समजून घेऊया की हे आकडे काय सांगतात आणि यातून आपल्याला विज्ञानाबद्दल काय शिकायला मिळतं!

Spotify म्हणजे काय?

कल्पना करा की तुमच्याकडे एक जादूची पेटी आहे, ज्यामध्ये कोट्यवधी गाणी साठवलेली आहेत. तुम्हाला जेव्हा जे गाणे ऐकायचे असेल, तेव्हा ते फक्त एका बटणावर क्लिक करून लगेच ऐकायला मिळतं! Spotify अगदी तसंच आहे. हे एक ऍप्लिकेशन (App) आहे, ज्याच्या मदतीने आपण कधीही, कुठेही आपल्या आवडत्या कलाकारांची, आपल्या आवडीच्या गाण्यांची धून ऐकू शकतो. हे ऍप इंटरनेटवर चालते आणि त्यासाठी आपल्याला एक छोटी फी भरावी लागते (ज्याला ‘सबस्क्रिप्शन’ म्हणतात) किंवा काहीवेळा आपण जाहिरातींसोबत गाणी मोफतही ऐकू शकतो.

Spotify ने किती कमाई केली?

Spotify ने या तिमाहीत 3.9 अब्ज युरो (अंदाजे ३४,५०० कोटी रुपये) एवढी प्रचंड कमाई केली आहे! हे ऐकूनच डोळे विस्फारतात, बरोबर? ही कमाई त्यांनी कशा प्रकारे केली, याबद्दल थोडं जाणून घेऊया:

1. सबस्क्रिप्शन (Subscription) मधून: Spotify चे लाखो लोक ‘प्रीमियम’ सदस्य आहेत. हे सदस्य दर महिन्याला ठराविक रक्कम भरतात, ज्यामुळे त्यांना जाहिरातींशिवाय, जास्त चांगल्या क्वालिटीमध्ये गाणी ऐकायला मिळतात. यातून Spotify ची मोठी कमाई होते.
2. जाहिराती (Advertising) मधून: जे लोक Spotify चा वापर मोफत करतात, त्यांना गाणी ऐकताना मध्ये मध्ये जाहिराती दाखवल्या जातात. या जाहिरातींमधूनही Spotify ला पैसे मिळतात.

या निकालांचे वैशिष्ट्य काय?

• वाढलेला महसूल: Spotify च्या कमाईत गेल्या वर्षीच्या याच तिमाहीच्या तुलनेत 20% ची वाढ झाली आहे. याचा अर्थ, जास्त लोक Spotify वापरत आहेत आणि त्यातून कंपनीची कमाईही वाढत आहे.
• सदस्यांची वाढ: Spotify च्या ‘प्रीमियम’ सदस्यांची संख्या 16% नी वाढून 239 दशलक्ष (म्हणजे सुमारे २३.९ कोटी) झाली आहे. जगातले इतके लोक Spotify चे चाहते आहेत!
• नफ्यात वाढ: Spotify ला या तिमाहीत 133 दशलक्ष युरो (अंदाजे १,१८० कोटी रुपये) इतका नफा झाला आहे. नफा म्हणजे कंपनीला तिच्या खर्चातून उरलेले पैसे, जे ती पुन्हा नवीन गोष्टींसाठी वापरू शकते.

हे सर्व कसं शक्य झालं? विज्ञानाचा संबंध कुठे आहे?

आता तुम्ही म्हणाल, गाणी ऐकण्याचा आणि विज्ञानाचा काय संबंध? पण मित्रांनो, यामागे खूप मोठे विज्ञान दडलेले आहे!

1. तंत्रज्ञान (Technology) आणि अल्गोरिदम (Algorithms):

   • डेटा सायन्स (Data Science): Spotify तुमच्या आवडीची गाणी कशी ओळखते? तुम्ही कोणती गाणी वारंवार ऐकता, कोणती गाणी स्किप (skip) करता, या सगळ्या माहितीचे विश्लेषण केले जाते. हे काम ‘डेटा सायन्स’ करते. डेटा सायंटिस्ट्स (Data Scientists) मोठ्या प्रमाणात माहिती गोळा करतात आणि त्यातून काहीतरी उपयुक्त निष्कर्ष काढतात.
   • मशीन लर्निंग (Machine Learning): Spotify चे अल्गोरिदम (Algorithms) हे मशीन लर्निंगवर आधारित आहेत. मशीन लर्निंग म्हणजे कॉम्प्युटरला शिकवणे. जसा आपण नवीन गोष्टी शिकतो, तसाच कॉम्प्युटरला माहिती देऊन शिकवले जाते, जेणेकरून तो स्वतःहून निर्णय घेऊ शकेल. Spotify चे अल्गोरिदम तुमच्या आवडीनुसार नवीन गाण्यांची शिफारस करतात. यालाच ‘Recommendation System’ म्हणतात. हे एक प्रकारचे कृत्रिम बुद्धिमत्ता (Artificial Intelligence – AI) चे उदाहरण आहे.
   • इंटरनेट आणि क्लाऊड कॉम्प्युटिंग (Cloud Computing): जगातल्या करोडो लोकांसाठी एकाच वेळी गाणी वाजवणे, हे खूप मोठे काम आहे. यासाठी शक्तिशाली सर्व्हर (Servers) आणि क्लाऊड कॉम्प्युटिंग (Cloud Computing) तंत्रज्ञानाचा वापर होतो. तुमचे गाणे एका क्षणात तुमच्यापर्यंत पोहोचते, हे सर्व या तंत्रज्ञानामुळे शक्य होते.

2. ध्वनी अभियांत्रिकी (Audio Engineering) आणि ध्वनी गुणवत्ता (Audio Quality):

   • Spotify गाण्यांची गुणवत्ता चांगली ठेवण्यासाठी ध्वनी अभियांत्रिकीचा वापर करते. वेगवेगळ्या उपकरणांवर (उदा. मोबाईल, लॅपटॉप, हेडफोन) गाणी चांगल्या प्रकारे ऐकू यावीत, यासाठी तज्ज्ञ काम करतात.

3. सुरक्षितता (Security) आणि एन्क्रिप्शन (Encryption):

   • तुमचे खाते सुरक्षित ठेवण्यासाठी, तुम्ही भरलेले पैसे सुरक्षित हस्तांतरित करण्यासाठी ‘सायबर सिक्युरिटी’ (Cyber Security) आणि ‘एन्क्रिप्शन’ (Encryption) तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो.

तुम्ही विद्यार्थी म्हणून काय शिकू शकता?

• डेटाचे महत्त्व: Spotify सारख्या कंपन्या डेटावर खूप अवलंबून असतात. तुम्हीही तुमच्या आजूबाजूच्या गोष्टींचा अभ्यास करून, माहिती गोळा करून त्यातून काहीतरी नवीन शिकू शकता.
• तंत्रज्ञानाचा वापर: आज प्रत्येक क्षेत्रात तंत्रज्ञान महत्त्वाचे आहे. तुम्हीही कोडिंग (Coding), डेटा ॲनालिसिस (Data Analysis) किंवा कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) यांसारख्या नवीन गोष्टी शिकून भविष्यात अशाच कंपन्यांमध्ये मोठे योगदान देऊ शकता.
• गणित आणि आकडेवारी (Mathematics and Statistics): Spotify चे निकाल समजून घेण्यासाठी, कमाईचे आकडे मोजण्यासाठी गणिताचा उपयोग होतो. विज्ञानात गणित हाच पाया आहे.
• सर्जनशीलता (Creativity) आणि विज्ञान (Science) यांचा संगम: Spotify हे केवळ तंत्रज्ञान नाही, तर संगीत आणि कला यांचाही संगम आहे. विज्ञान आणि कला एकत्र येऊन कशा प्रकारे लोकांना आनंद देऊ शकतात, याचे हे एक उत्तम उदाहरण आहे.

निष्कर्ष:

Spotify चे हे आर्थिक निकाल दाखवतात की तंत्रज्ञान आणि लोकांच्या आवडीचे योग्य नियोजन केले, तर किती मोठी प्रगती करता येते. या यशामध्ये डेटा सायन्स, मशीन लर्निंग, क्लाऊड कॉम्प्युटिंग अशा अनेक वैज्ञानिक शाखांचा मोठा वाटा आहे. त्यामुळे मित्रांनो, फक्त गाणी ऐकून थांबायचं नाही, तर ती ऐकायला कशी मिळतात, यामागे कोणतं विज्ञान आहे, याचाही विचार करा. नक्कीच तुम्हाला विज्ञानात अधिक रुची निर्माण होईल!

Spotify rapporterar intäkter för andra kvartalet 2025

एआयने बातम्या दिल्या आहेत.

Google Gemini मधून प्रतिसाद मिळवण्यासाठी खालील प्रश्न वापरण्यात आला:

2025-07-29 10:00 ला, Spotify ने ‘Spotify rapporterar intäkter för andra kvartalet 2025’ प्रकाशित केले. कृपया संबंधित माहितीसह, मुले आणि विद्यार्थ्यांना समजेल अशा सोप्या भाषेत एक सविस्तर लेख लिहा, ज्यामुळे अधिक मुलांना विज्ञानात रुची घेण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. कृपया मराठीमध्येच लेख द्या.