Samsung ची नवी कमाल: पंख्याशिवाय आणि फ्रीजशिवाय गारवा!
नमस्कार मित्रांनो!
आज आपण एका अशा अद्भुत शोधाबद्दल बोलणार आहोत, जो आपल्या रोजच्या जीवनात क्रांती घडवू शकतो. कल्पना करा, की तुम्हाला पंख्याची किंवा एसीची गरजच नाही, तरीही तुम्हाला थंडावा मिळेल! हे शक्य आहे, कारण Samsung कंपनीने एक नवीन तंत्रज्ञान शोधले आहे, ज्याला ‘पेल्टियर कूलिंग’ (Peltier Cooling) म्हणतात. चला तर मग, हे काय आहे आणि ते कसे काम करते, हे सोप्या भाषेत समजून घेऊया.
पेल्टियर कूलिंग म्हणजे काय?
तुम्ही कधी बर्फाच्या तुकड्याला हात लावला आहे का? तो थंड लागतो, बरोबर? पेल्टियर कूलिंग काहीसे असेच काम करते, पण यात बर्फाचा वापर होत नाही. हे एक खास प्रकारचे उपकरण आहे, ज्याला ‘पेल्टियर डिव्हाइस’ म्हणतात. हे डिव्हाइस विजेच्या साहाय्याने एका बाजूला थंडावा निर्माण करते आणि दुसऱ्या बाजूला उष्णता सोडते.
हे तंत्रज्ञान कसे काम करते?
हे थोडेसे जादूसारखे वाटेल, पण यात विज्ञानाचा मोठा हात आहे. पेल्टियर डिव्हाइसमध्ये दोन वेगवेगळ्या प्रकारचे धातू (materials) खास पद्धतीने जोडलेले असतात. जेव्हा यातून वीज जाते, तेव्हा एका धातूचे कण एका दिशेने धावतात आणि दुसऱ्या धातूचे कण दुसऱ्या दिशेने. या धावण्यामुळे एक बाजू थंड होते आणि दुसरी गरम.
कल्पना करा, तुमच्याकडे एक खास प्रकारचा मातीचा दिवा आहे. जेव्हा तुम्ही त्यात तेल टाकून दिवा लावता, तेव्हा दिव्याची उष्णता एका बाजूला जमा होते आणि दुसरी बाजू थोडी थंड राहते. पेल्टियर डिव्हाइसचे काम यापेक्षा थोडे वेगळे, पण संकल्पना तीच आहे – एका ठिकाणाहून उष्णता काढून दुसरीकडे सोडणे.
Samsung कडून काय खास आहे?
Samsung कंपनीने या पेल्टियर कूलिंग तंत्रज्ञानाला खूप पुढे नेले आहे. त्यांनी असे डिव्हाइस बनवले आहे, जे खूप कमी वीज वापरूनही उत्तम प्रकारे थंडावा देऊ शकते. विशेष म्हणजे, हे तंत्रज्ञान फ्रीजमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या गॅसवर (refrigerants) अवलंबून नाही.
फ्रीजमध्ये वापरले जाणारे गॅस (Refrigerants) आणि पेल्टियरचे फायदे:
आपल्या घरातील फ्रीज किंवा एसीमध्ये थंडावा निर्माण करण्यासाठी काही विशिष्ट प्रकारचे गॅस वापरले जातात. हे गॅस पर्यावरणासाठी थोडे हानिकारक असू शकतात, कारण ते वातावरणातील ओझोन थराला नुकसान पोहोचवू शकतात.
पण पेल्टियर कूलिंगमध्ये असे कोणतेही हानिकारक गॅस वापरले जात नाहीत. त्यामुळे हे तंत्रज्ञान पर्यावरणासाठी खूप चांगले आहे. याशिवाय, पेल्टियर डिव्हाइसमध्ये हलणारे भाग (moving parts) खूप कमी असतात, त्यामुळे ते जास्त काळ टिकते आणि आवाजही करत नाही.
या तंत्रज्ञानाचा उपयोग कुठे होऊ शकतो?
या तंत्रज्ञानाचे फायदे खूप मोठे आहेत.
- लहान आणि पोर्टेबल कूलिंग: हे तंत्रज्ञान वापरून आपण खूप लहान आणि पोर्टेबल (सहज घेऊन जाता येण्यासारखी) कुलिंग सिस्टीम बनवू शकतो. जसे की, लहान फॅन जे थंडावा देतील, किंवा खाण्याच्या वस्तू आणि औषधे थंड ठेवण्यासाठी छोटी उपकरणे.
- स्मार्टफोन्स आणि लॅपटॉप्स: आपले स्मार्टफोन आणि लॅपटॉप गरम होतात, विशेषतः जेव्हा आपण गेम खेळतो किंवा मोठी कामे करतो. पेल्टियर कूलिंगचा वापर करून आपण त्यांना थंड ठेवू शकतो, जेणेकरून ते अधिक चांगले काम करतील.
- इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे: अनेक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांना थंड ठेवण्याची गरज असते, जेणेकरून ती खराब होऊ नयेत. पेल्टियर कूलिंग तिथेही खूप उपयुक्त ठरू शकते.
- भविष्यातील घरे: कल्पना करा, तुमच्या घरात एअर कंडिशनर नाही, पण तरीही प्रत्येक खोलीत तुम्हाला हवा तसा थंडावा मिळतो. हे पेल्टियर कूलिंगमुळे शक्य होऊ शकते.
तुम्ही काय करू शकता?
विज्ञान खूप मनोरंजक आहे, मित्रांनो! Samsung च्या या नवीन शोधाप्रमाणे, आजूबाजूला अनेक वैज्ञानिक गोष्टी घडत आहेत.
- प्रश्न विचारा: एखादी गोष्ट कशी काम करते, याचा विचार करा. “हे असे का होते?” हा प्रश्न नेहमी विचारा.
- प्रयोग करा: घरी उपलब्ध असलेल्या साध्या वस्तूंपासून छोटे प्रयोग करा.
- वाचा आणि शिका: विज्ञानावर आधारित पुस्तके वाचा, माहितीपट (documentaries) पहा.
Samsung च्या या पेल्टियर कूलिंग तंत्रज्ञानामुळे भविष्यात आपल्याला अनेक नवीन आणि पर्यावरणपूरक उपाय मिळतील. हे तंत्रज्ञान जसे विकसित होईल, तसे आपले जीवन अधिक सोपे आणि आरामदायक होईल. तर, मित्रांनो, विज्ञानाच्या या अद्भुत जगात तुमची रुची वाढवा आणि भविष्यातील नवनवीन शोधांचे साक्षीदार व्हा!
एआयने बातम्या दिल्या आहेत.
Google Gemini मधून प्रतिसाद मिळवण्यासाठी खालील प्रश्न वापरण्यात आला:
2025-07-08 09:00 ला, Samsung ने ‘[Interview] Staying Cool Without Refrigerants: How Samsung Is Pioneering Next-Generation Peltier Cooling’ प्रकाशित केले. कृपया संबंधित माहितीसह, मुले आणि विद्यार्थ्यांना समजेल अशा सोप्या भाषेत एक सविस्तर लेख लिहा, ज्यामुळे अधिक मुलांना विज्ञानात रुची घेण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. कृपया मराठीमध्येच लेख द्या.