“आठवड्यातुन ४० तास कामाचे तास” धोरण: ऑटोमोबाईल उद्योगात सावधगिरीचे सूर
जपानमधील औद्योगिक क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण चर्चा
जपानमध्ये सध्या “आठवड्यातुन ४० तास कामाचे तास” हे धोरण लागू करण्यावर जोरदार चर्चा सुरू आहे. या संदर्भात जपानच्या ट्रेड प्रमोशन ऑर्गनायझेशन (JETRO) द्वारे २२ जुलै २०२५ रोजी एक महत्त्वाचे फोरम आयोजित करण्यात आले होते. या फोरममध्ये विविध उद्योगांतील प्रतिनिधींनी आपले विचार मांडले. विशेषतः ऑटोमोबाईल उद्योगातील प्रतिनिधींनी हे धोरण लागू करण्याबाबत काहीशी सावधगिरी दाखवली आहे, ज्याचे विश्लेषण करणे महत्त्वाचे ठरते.
“आठवड्यातुन ४० तास कामाचे तास” धोरण काय आहे?
सध्या जपानमध्ये आठवड्यातुन कामाचे तास कमी करण्याची (work hour reduction) प्रक्रिया सुरू आहे. या प्रक्रियेचा एक भाग म्हणून “आठवड्यातुन ४० तास कामाचे तास” हे लक्ष्य ठेवण्यात आले आहे. याचा अर्थ असा की, कर्मचाऱ्यांना एका आठवड्यात जास्तीत जास्त ४० तास काम करण्याची परवानगी असेल. यामागे कर्मचाऱ्यांचे कल्याण वाढवणे, कामाचा आणि वैयक्तिक आयुष्याचा समतोल साधणे (work-life balance) आणि उत्पादकता वाढवणे हे मुख्य उद्देश आहेत.
ऑटोमोबाईल उद्योगातील चिंता
JETRO च्या अहवालानुसार, ऑटोमोबाईल उद्योगातील प्रतिनिधींनी हे धोरण लागू करण्याच्या शक्यतेबद्दल काही चिंता व्यक्त केल्या आहेत. या चिंता खालीलप्रमाणे असू शकतात:
- उत्पादन क्षमतेवर परिणाम: ऑटोमोबाईल उद्योग हा उत्पादन-आधारित (manufacturing-based) उद्योग आहे. आठवड्यातुन कामाचे तास कमी झाल्यास, उत्पादन क्षमतेवर (production capacity) नकारात्मक परिणाम होण्याची शक्यता आहे. अनेक कंपन्यांना आवश्यक उत्पादन पूर्ण करण्यासाठी अधिक कर्मचाऱ्यांची किंवा शिफ्टची (shifts) गरज भासू शकते, ज्याचा परिणाम खर्च वाढण्यात होऊ शकतो.
- जागतिक स्पर्धा: जपानचा ऑटोमोबाईल उद्योग हा जागतिक स्तरावर अत्यंत स्पर्धात्मक आहे. जर जपानमधील कामाचे तास इतर देशांच्या तुलनेत कमी झाले, तर कंपन्यांना उत्पादन खर्च आणि वेळेच्या बाबतीत तोटा सहन करावा लागू शकतो. यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात त्यांची स्पर्धात्मकता (competitiveness) कमी होऊ शकते.
- उत्पादनातील लवचिकता: ऑटोमोबाईल कंपन्यांना मागणीनुसार (on-demand) उत्पादन करावे लागते. कामाचे तास निश्चित झाल्यास, मागणीत अचानक वाढ झाल्यास त्यानुसार उत्पादन वाढविण्यात अडचणी येऊ शकतात.
- कर्मचारी व्यवस्थापन: कामाचे तास कमी करणे म्हणजे कर्मचाऱ्यांचे व्यवस्थापन (employee management) अधिक काळजीपूर्वक करावे लागेल. ओव्हरटाईम (overtime) कमी करणे, कामांचे नियोजन (work planning) करणे आणि कर्मचाऱ्यांचे प्रशिक्षण (employee training) यासारख्या बाबींवर अधिक लक्ष केंद्रित करावे लागेल.
- तांत्रिक बदल आणि ऑटोमेशन (Automation): या उद्योगात तंत्रज्ञानाचा वापर वेगाने होत आहे. ऑटोमेशनमुळे काही प्रमाणात मानवी श्रमाची गरज कमी होऊ शकते, परंतु नवीन तंत्रज्ञान स्वीकारण्यासाठी आणि कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षित करण्यासाठी वेळ आणि खर्च लागू शकतो.
फोरमचा उद्देश आणि निष्पन्न
JETRO ने आयोजित केलेल्या या फोरमचा मुख्य उद्देश हा “आठवड्यातुन ४० तास कामाचे तास” या धोरणाचे फायदे आणि तोटे यावर चर्चा करणे हा होता. ऑटोमोबाईल उद्योगासह इतर उद्योगांतील प्रतिनिधींनी आपले अनुभव आणि विचार मांडले. या चर्चेतून धोरणकर्त्यांना उद्योगांच्या गरजा समजून घेण्यास मदत होईल आणि त्यानुसार धोरणांमध्ये आवश्यक बदल करता येतील.
पुढील वाटचाल
“आठवड्यातुन ४० तास कामाचे तास” हे धोरण लागू करण्यापूर्वी, जपान सरकारला ऑटोमोबाईल उद्योगासारख्या महत्त्वपूर्ण क्षेत्रांच्या चिंता लक्षात घ्याव्या लागतील. यासाठी उद्योगांसोबत संवाद साधून, एक संतुलित धोरण तयार करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून कर्मचाऱ्यांचे कल्याण आणि उद्योगाची प्रगती दोन्ही साधता येतील. या चर्चेतून असा निष्कर्ष निघू शकतो की, हे बदल अचानक लागू न करता, टप्प्याटप्प्याने आणि उद्योगांच्या सहकार्याने करणे अधिक फायदेशीर ठरू शकते.
週40時間労働導入に向けたフォーラム終了、自動車業界から導入に慎重な声
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-07-22 01:20 वाजता, ‘週40時間労働導入に向けたフォーラム終了、自動車業界から導入に慎重な声’ 日本貿易振興機構 नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.