फ्रान्सचा शेजारी देश रोख पैशांना निरोप देण्याच्या तयारीत: 2025 पर्यंत सर्व व्यवहार डिजिटल
प्रस्तावना
प्रेसे-सिट्रॉन (Presse-Citron) या फ्रेंच वृत्तसंस्थेने १८ जुलै २०२५ रोजी प्रसिद्ध केलेल्या एका वृत्तानुसार, फ्रान्सचा एक शेजारी देश लवकरच रोख पैशांचा वापर पूर्णपणे बंद करण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे. हा निर्णय भविष्यकालीन आर्थिक धोरणांचा एक भाग असून, त्याचा उद्देश आर्थिक व्यवहार अधिक सुरक्षित, पारदर्शक आणि कार्यक्षम बनवणे हा आहे. हा बदल 2025 सालापर्यंत पूर्णत्वास नेण्याचे त्यांचे उद्दिष्ट आहे.
रोख पैसे बंद करण्याची कारणे
या निर्णयामागे अनेक महत्त्वाची कारणे आहेत:
- गुन्हेगारी आणि काळा पैसा रोखणे: रोख पैशांच्या व्यवहारांमुळे काळ्या पैशाला आणि आर्थिक गुन्हेगारीला प्रोत्साहन मिळते. डिजिटल व्यवहार ट्रेस करता येत असल्यामुळे, बेकायदेशीर आर्थिक हालचालींवर नियंत्रण ठेवणे सोपे होते.
- आर्थिक व्यवहार अधिक पारदर्शक: प्रत्येक आर्थिक व्यवहार नोंदवला जात असल्याने, सरकारला कर संकलन सुधारण्यास आणि आर्थिक अनियमितता शोधण्यास मदत होते.
- कार्यक्षमतेत वाढ: रोख पैशांचे व्यवस्थापन, वाहतूक आणि सुरक्षा यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात खर्च होतो. डिजिटल व्यवहारांमुळे हा खर्च वाचतो आणि प्रक्रिया अधिक वेगवान होते.
- डिजिटल अर्थव्यवस्थेला प्रोत्साहन: रोख पैशांच्या अनुपस्थितीमुळे नागरिक आणि व्यवसाय डिजिटल पेमेंट पद्धतींचा अधिक वापर करण्यास प्रवृत्त होतील, ज्यामुळे देशाची डिजिटल अर्थव्यवस्था मजबूत होईल.
- सुरक्षा: चोरी किंवा हरवलेल्या रोख पैशांच्या नुकसानीचा धोका डिजिटल व्यवहारांमध्ये नसतो.
देशाची तयारी आणि अंमलबजावणी
सध्या, हा शेजारी देश आपल्या नागरिकांना आणि व्यवसायांना डिजिटल पेमेंट पद्धती वापरण्यासाठी प्रोत्साहित करत आहे. यासाठी विविध मोहिम राबवल्या जात आहेत, ज्यात डिजिटल साक्षरता वाढवणे आणि सोप्या व सुरक्षित डिजिटल पेमेंट ॲप्स उपलब्ध करून देणे यांचा समावेश आहे.
- नागरिकांसाठी प्रशिक्षण: रोख पैशांचा वापर कमी करण्यासाठी आणि डिजिटल पेमेंट स्वीकारण्यासाठी लोकांना प्रशिक्षण दिले जात आहे.
- तंत्रज्ञानाचा विकास: सुरक्षित आणि वापरण्यास सोप्या डिजिटल पेमेंट सिस्टीम विकसित करण्यावर भर दिला जात आहे.
- कायदेशीर चौकट: रोख पैशांच्या वापरावर बंदी घालण्यासाठी आणि डिजिटल व्यवहारांना कायदेशीर मान्यता देण्यासाठी आवश्यक कायदे आणि नियमावली तयार केली जात आहे.
संभाव्य फायदे आणि तोटे
फायदे:
- देशाची आर्थिक व्यवस्था अधिक सुरक्षित आणि पारदर्शक होईल.
- काळा पैसा आणि भ्रष्टाचाराला आळा बसेल.
- आर्थिक व्यवस्थापनात सुधारणा होईल.
- डिजिटल अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल.
तोटे:
- डिजिटल साक्षरता नसलेल्या लोकांसाठी सुरुवातीला गैरसोय होऊ शकते.
- इंटरनेट कनेक्टिव्हिटी किंवा तांत्रिक बिघाड झाल्यास व्यवहार थांबण्याची शक्यता.
- खाजगीपणा (Privacy) संबंधी चिंता वाढू शकतात, कारण सर्व व्यवहार नोंदवले जातात.
- सायबर हल्ल्यांचा धोका वाढू शकतो.
पुढील वाटचाल
हा देश आता 2025 पर्यंत रोख पैशांच्या पूर्णपणे डिजिटल व्यवहारांकडे संक्रमण करण्याची योजना आखत आहे. या बदलाचे दूरगामी परिणाम संपूर्ण अर्थव्यवस्थेवर होतील आणि इतर देशांसाठी एक आदर्श ठरू शकतील. मात्र, या संक्रमणादरम्यान नागरिकांच्या सोयीसुविधा आणि सुरक्षेची काळजी घेणे हे अत्यंत महत्त्वाचे ठरेल.
निष्कर्ष
फ्रान्सच्या या शेजारी देशाचा रोख पैशांना निरोप देण्याचा निर्णय हा एका मोठ्या आर्थिक बदलाचे सूचक आहे. तंत्रज्ञानाचा विकास आणि सुरक्षित डिजिटल पद्धतींच्या वापराने हा बदल यशस्वी झाल्यास, इतर देश देखील या मार्गाचा अवलंब करू शकतात. तथापि, या प्रक्रियेत सामाजिक समानता आणि तांत्रिक सुलभता राखणे हे सर्वात मोठे आव्हान असेल.
Ce pays voisin de la France prépare la suppression de l’argent liquide
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘Ce pays voisin de la France prépare la suppression de l’argent liquide’ Presse-Citron द्वारे 2025-07-18 09:40 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.