नैसर्गिक चमत्कार: टांझानियाचे ‘नॅट्रॉन सरोवर’ जिथे प्राणी नैसर्गिकरित्या ‘ममी’ बनतात
टांझानियातील एका गूढ आणि विस्मयकारक स्थळाबद्दल माहिती देणारा ‘प्रेसे-सिट्रॉन’ (Presse-Citron) या फ्रेंच संकेतस्थळावरील लेख, २० जुलै २०२५ रोजी सकाळी ०६:०४ वाजता प्रकाशित झाला आहे. या लेखाचे शीर्षक आहे, “नॅट्रॉन सरोवर: जेव्हा निसर्ग प्राण्यांना ममीमध्ये बदलतो” (Le lac Natron : quand la nature transforme les animaux en momies). या लेखात, नॅट्रॉन सरोवराच्या (Lake Natron) अद्वितीय नैसर्गिक प्रक्रियेबद्दल सविस्तर माहिती देण्यात आली आहे, ज्यामुळे तेथील प्राणी नैसर्गिकरित्या ममीमध्ये रूपांतरित होतात.
नॅट्रॉन सरोवर: एक अद्भुत नैसर्गिक घडामोड
नॅट्रॉन सरोवर हे टांझानियाच्या उत्तरेकडील एका ज्वालामुखीय प्रदेशात स्थित एक अत्यंत खारट आणि अल्कधर्मी (alkaline) सरोवर आहे. या सरोवराच्या पाण्यातील सोडिअम कार्बोनेट (sodium carbonate) आणि सोडिअम बायकार्बोनेट (sodium bicarbonate) या खनिजांचे प्रमाण खूप जास्त आहे. या घटकांमुळे पाण्याचा pH स्तर (pH level) अत्यंत जास्त असतो, जो साधारणपणे ९ ते ११ च्या दरम्यान असतो. मानवी शरीरासाठी किंवा इतर प्राण्यांसाठी हे पाणी अत्यंत विषारी आणि हानीकारक आहे.
प्राण्यांचे ‘ममीकरण’ कसे होते?
जेव्हा पक्षी किंवा इतर लहान प्राणी चुकून या सरोवरात पडतात किंवा त्याच्या किनारी मरतात, तेव्हा सरोवरातील उच्च क्षारांचे प्रमाण (high salt content) आणि अल्कधर्मी पाणी त्यांच्या शरीराला त्वरित सुकवते. हे क्षार आणि अल्कधर्मी घटक प्राण्यांच्या शरीरातील पेशींमधील पाणी शोषून घेतात, ज्यामुळे शरीराचे जलद विघटन (decomposition) थांबते. या प्रक्रियेला ‘ममीकरण’ (mummification) असे म्हटले जाते.
हा नैसर्गिक परिणाम प्राण्यांना ‘ममी’ सारखे बनवतो. त्यांची कातडी कडक होते आणि त्यांचे शरीर जतन केले जाते, जणू काही त्यांना हेतुपुरस्सर जतन करण्यासाठी ममी बनवले गेले आहे. हे दृश्य निसर्गाच्या अद्भुत शक्तीचे एक उदाहरण आहे, जिथे पर्यावरण स्वतःच प्राण्यांना दीर्घकाळ टिकवून ठेवते.
निसर्गाचा एक कठोर पण सुंदर देखावा
नॅट्रॉन सरोवर हे त्याच्या नैसर्गिक सौंदर्यासाठी आणि जैवविविधतेसाठी ओळखले जाते, विशेषतः फ्लेमिंगो पक्ष्यांसाठी. मात्र, या सरोवराचे हे ‘ममीकरण’ करणारे वैशिष्ट्य निसर्गाच्या कठोर आणि कधीकधी भयानक बाजूचेही दर्शन घडवते. हे सरोवर केवळ फ्लेमिंगो पक्ष्यांसाठीच नव्हे, तर इतर अनेक सूक्ष्मजीवांसाठी (microorganisms) देखील एक महत्त्वपूर्ण अधिवास (habitat) आहे, जे या कठीण परिस्थितीतही टिकून राहू शकतात.
निष्कर्ष
‘प्रेसे-सिट्रॉन’ने प्रकाशित केलेला हा लेख नॅट्रॉन सरोवराच्या या अनोख्या नैसर्गिक प्रक्रियेवर प्रकाश टाकतो. हे सरोवर निसर्गाच्या अफाट आणि कधीकधी विस्मयकारक निर्मितीचे एक उत्कृष्ट उदाहरण आहे, जिथे जीवन आणि मृत्यू एका वेगळ्या आणि विलक्षण रूपात प्रकट होते. हे नैसर्गिक ‘ममीकरण’ पर्यटकांना आणि निसर्ग अभ्यासकांना नेहमीच आकर्षित करत आले आहे.
Le lac Natron : quand la nature transforme les animaux en momies
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘Le lac Natron : quand la nature transforme les animaux en momies’ Presse-Citron द्वारे 2025-07-20 06:04 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.