ॲपलचे अमेरिकेतील दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांमध्ये (Rare Earth Minerals) ५० कोटी डॉलर्सचे मोठे गुंतवणूक: भविष्यातील तंत्रज्ञानासाठी महत्त्वाचे पाऊल
प्रस्तावना:
जपानच्या राष्ट्रीय व्यापार प्रोत्साहन संस्थेने (JETRO) १७ जुलै २०२५ रोजी सकाळी ५:०५ वाजता एक महत्त्वाची बातमी प्रकाशित केली आहे. या बातमीनुसार, जगप्रसिद्ध तंत्रज्ञान कंपनी ॲपल (Apple) अमेरिकेतील दुर्मिळ पृथ्वी खनिजे (Rare Earth Minerals) उत्खनन करणारी कंपनी ‘MP मटेरियल्स’ (MP Materials) मध्ये तब्बल ५० कोटी डॉलर्सची (सुमारे ५०० दशलक्ष डॉलर्स) गुंतवणूक करणार आहे. ही बातमी तंत्रज्ञान आणि जागतिक बाजारपेठेसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे, कारण दुर्मिळ पृथ्वी खनिजे ही आधुनिक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांसाठी, विशेषतः इलेक्ट्रिक वाहने (EVs) आणि पवनचक्की (Wind Turbines) यांसारख्या भविष्यवेधी तंत्रज्ञानासाठी अत्यावश्यक आहेत.
दुर्मिळ पृथ्वी खनिजे म्हणजे काय आणि त्यांचे महत्त्व काय?
दुर्मिळ पृथ्वी खनिजे ही १७ रासायनिक मूलद्रव्यांचा एक समूह आहे. ही खनिजे अत्यंत दुर्मिळ असली तरी, त्यांची धातू स्वरूपात उपलब्धता तुलनेने जास्त आहे. मात्र, त्यांचे उत्खनन आणि शुद्धीकरण प्रक्रिया अत्यंत गुंतागुंतीची आणि पर्यावरणावर परिणाम करणारी असू शकते.
या खनिजांचे महत्त्व खालीलप्रमाणे आहे:
- उच्च-कार्यक्षमतेचे चुंबक (High-Performance Magnets): स्मार्टफोन, लॅपटॉप, इलेक्ट्रिक वाहने (EVs) आणि पवनचक्की यांसारख्या उपकरणांमध्ये लागणारे शक्तिशाली चुंबक बनवण्यासाठी दुर्मिळ पृथ्वी खनिजे आवश्यक आहेत.
- इलेक्ट्रॉनिक्स (Electronics): विविध इलेक्ट्रॉनिक घटकांमध्ये, जसे की डिस्प्ले, स्पीकर आणि कॅमेरा सेन्सर्समध्ये यांचा वापर होतो.
- नवीकरणीय ऊर्जा (Renewable Energy): इलेक्ट्रिक वाहनांच्या मोटर्स आणि पवनचक्कीच्या जनरेटरमध्ये दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर होतो, ज्यामुळे ती अधिक कार्यक्षम बनतात.
- संरक्षण उद्योग (Defense Industry): क्षेपणास्त्रे, जेट विमाने आणि इतर संरक्षण उपकरणांमध्ये देखील यांचा वापर होतो.
MP मटेरियल्स आणि ॲपलचा करार:
MP मटेरियल्स ही अमेरिकेतील एक अग्रगण्य कंपनी आहे, जी कॅलिफोर्नियातील ‘माउंट पॉली’ (Mountain Pass) येथे दुर्मिळ पृथ्वी खनिजे उत्खनन आणि प्रक्रिया करते. आतापर्यंत, चीन या खनिजांच्या उत्पादनात आणि पुरवठ्यात जागतिक स्तरावर वर्चस्व गाजवत आहे. त्यामुळे, अमेरिकेत या खनिजांचे उत्पादन वाढवणे हे अमेरिकेच्या राष्ट्रीय सुरक्षेच्या दृष्टीने आणि पुरवठा साखळी (Supply Chain) अधिक सुरक्षित करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहे.
ॲपलची ५० कोटी डॉलर्सची गुंतवणूक MP मटेरियल्सला त्यांची उत्पादन क्षमता वाढवण्यासाठी, तसेच अधिक पर्यावरणास अनुकूल प्रक्रिया विकसित करण्यासाठी मदत करेल. या गुंतवणुकीमुळे ॲपलला त्यांच्या उत्पादनांसाठी लागणाऱ्या दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांचा पुरवठा सुरक्षित करता येईल आणि चीनवरील अवलंबित्व कमी करता येईल.
ॲपलच्या दृष्टिकोनातून या गुंतवणुकीचे फायदे:
- पुरवठा साखळीची सुरक्षा: ॲपल आपल्या उत्पादनांमध्ये, विशेषतः आयफोन, मॅकबुक आणि एअरपॉड्समध्ये दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांचा वापर करते. ही गुंतवणूक ॲपलला थेट पुरवठा साखळीवर नियंत्रण मिळवून देईल, ज्यामुळे भविष्यात येणाऱ्या पुरवठ्याच्या समस्यांपासून बचाव होईल.
- पर्यावरणास अनुकूल उत्पादने: ॲपल आपल्या उत्पादनांचा पर्यावरणावरील परिणाम कमी करण्यासाठी कटिबद्ध आहे. MP मटेरियल्स पर्यावरणाच्या नियमांचे पालन करणारी कंपनी असल्याने, ॲपलला त्यांच्या ध्येयांमध्ये मदत मिळेल.
- नवीन तंत्रज्ञानात गुंतवणूक: इलेक्ट्रिक वाहने आणि नवीकरणीय ऊर्जा क्षेत्रात दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांची मागणी वाढत आहे. ॲपलची ही गुंतवणूक त्यांना या भविष्यवेधी तंत्रज्ञानातही अप्रत्यक्षपणे स्थान मिळवून देईल.
- चीनवरील अवलंबित्व कमी: जागतिक भू-राजकीय तणावाच्या पार्श्वभूमीवर, पुरवठा साखळीत एकाच देशावर अवलंबून राहणे धोकादायक ठरू शकते. ॲपलच्या या पावलामुळे अमेरिकेतील दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांचे उत्पादन वाढेल आणि जागतिक बाजारपेठेत चीनचे वर्चस्व कमी होण्यास मदत होईल.
जागतिक स्तरावर होणारा परिणाम:
ॲपलसारख्या मोठ्या कंपनीने अमेरिकेतील दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांमध्ये केलेली ही गुंतवणूक अत्यंत दूरगामी परिणाम करणारी ठरू शकते. यामुळे इतर कंपन्यांनाही अशा प्रकारे स्थानिक उत्पादन वाढवण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. तसेच, दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांच्या पुरवठा साखळीत वैविध्य आणण्यास मदत होईल आणि चीनचे एकाधिकारशाही कमी होईल.
निष्कर्ष:
ॲपलची MP मटेरियल्समधील ही ५० कोटी डॉलर्सची गुंतवणूक केवळ एक व्यावसायिक निर्णय नसून, ती भविष्यातील तंत्रज्ञान, आर्थिक सुरक्षा आणि पर्यावरणाच्या दृष्टीने एक महत्त्वाचे धोरणात्मक पाऊल आहे. या गुंतवणुकीमुळे ॲपलला त्यांच्या उत्पादनांसाठी आवश्यक असलेल्या गंभीर खनिजांचा पुरवठा सुरक्षित करता येईल, तसेच जागतिक स्तरावर तंत्रज्ञान आणि पुरवठा साखळीत एक महत्त्वाचा बदल घडवून आणण्यास मदत होईल.
アップル、米レアアースのMPマテリアルズに5億ドル規模の投資
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-07-17 05:05 वाजता, ‘アップル、米レアアースのMPマテリアルズに5億ドル規模の投資’ 日本貿易振興機構 नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.