स्टॅनफोर्ड विद्यापीठातील नवोदित अभियंत्यांची अद्भुत निर्मिती: कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारित रोबोटिक कुत्रे!
स्टॅनफोर्ड विद्यापीठातील ‘इंट्रो रोबोटिक्स’ (CS 123) या अभ्यासक्रमाच्या विद्यार्थ्यांनी एका अविश्वसनीय प्रकल्पाला मूर्त स्वरूप दिले आहे. त्यांनी अक्षरशः शून्यापासून सुरुवात करून, कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर (AI) चालणारे रोबोटिक कुत्रे (Robot Dogs) तयार केले आहेत. ही बातमी 7 जुलै 2025 रोजी स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाच्या अधिकृत वृत्तसंस्थेद्वारे प्रकाशित करण्यात आली आहे.
प्रकल्पाचा उद्देश आणि नवोपक्रम:
CS 123 हा अभ्यासक्रम विशेषतः अभियांत्रिकीच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात असलेल्या विद्यार्थ्यांना रोबोटिक्सच्या मूलभूत संकल्पनांची ओळख करून देण्यासाठी तयार करण्यात आला आहे. या वर्षीच्या विद्यार्थ्यांना ‘पुपर’ (Pupper) नावाच्या रोबोटिक कुत्र्याचे डिझाइन, निर्मिती आणि प्रोग्रामिंगची जबाबदारी देण्यात आली होती. या प्रकल्पाचा मुख्य उद्देश विद्यार्थ्यांना केवळ रोबोटिक्सचे तंत्रज्ञान शिकवणे हाच नव्हता, तर त्यांना समस्या सोडवण्याची क्षमता, सांघिक कार्य आणि नाविन्यपूर्ण विचार करण्यास प्रोत्साहित करणे हा देखील होता.
AI चा वापर आणि वैशिष्ट्ये:
या रोबोटिक कुत्र्यांची सर्वात महत्त्वाची बाब म्हणजे त्या कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारित आहेत. याचा अर्थ हे रोबोटिक प्राणी केवळ पूर्व-निर्धारित आज्ञांचे पालन करत नाहीत, तर ते शिकू शकतात, त्यांच्या वातावरणाशी जुळवून घेऊ शकतात आणि स्वतःचे निर्णय घेऊ शकतात. विद्यार्थ्यांनी या रोबोटिक कुत्र्यांमध्ये खालीलप्रमाणे काही प्रमुख वैशिष्ट्ये समाविष्ट केली आहेत:
- हालचाल आणि संतुलन: हे रोबोटिक कुत्रे चालणे, धावणे आणि विविध प्रकारच्या भूभागांवर संतुलन राखणे यांसारख्या जटिल हालचाली करू शकतात. यासाठी प्रगत सेन्सर्स आणि अल्गोरिदमचा वापर करण्यात आला आहे.
- दृष्टी आणि ओळख: कॅमेऱ्यांच्या साहाय्याने हे रोबोटिक कुत्रे वस्तू, चेहरे आणि त्यांच्या सभोवतालचे वातावरण ओळखू शकतात. AI मुळे ते या माहितीवर प्रक्रिया करून योग्य प्रतिसाद देऊ शकतात.
- आदेशांचे पालन: साध्या आवाजातील आदेशांना समजून घेऊन त्यानुसार कृती करण्याची क्षमता यात आहे.
- शिकण्याची क्षमता: मशीन लर्निंग तंत्रज्ञानाचा वापर करून, हे रोबोटिक कुत्रे नवीन कौशल्ये शिकू शकतात आणि वेळेनुसार त्यांची कार्यक्षमता सुधारू शकतात.
विद्यार्थ्यांचे परिश्रम आणि सहकार्य:
हा प्रकल्प यशस्वी करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांना अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागला. डिझाइनच्या सुरुवातीच्या टप्प्यापासून ते हार्डवेअर जुळवणे, सॉफ्टवेअर कोडिंग करणे आणि शेवटी AI अल्गोरिदम तयार करणे, या सर्व प्रक्रियेत त्यांनी अथक परिश्रम घेतले. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, त्यांनी सांघिक भावनेने काम केले. प्रत्येक विद्यार्थ्याने आपल्या विशेष कौशल्याचा वापर करून या प्रकल्पाला हातभार लावला.
भविष्यातील शक्यता:
स्टॅनफोर्ड विद्यापीठातील या विद्यार्थ्यांची ही निर्मिती रोबोटिक्स आणि AI च्या क्षेत्रात एक नवीन दिशा दर्शवते. भविष्यात अशा प्रकारच्या AI-आधारित रोबोटिक प्राण्यांचा उपयोग विविध क्षेत्रांमध्ये होऊ शकतो, जसे की:
- शोध आणि बचाव कार्य: धोकादायक परिस्थितीत शोध आणि बचाव कार्यांसाठी.
- देखरेख आणि गस्त: सुरक्षा आणि देखरेख ठेवण्यासाठी.
- सेवा क्षेत्र: वृद्ध किंवा दिव्यांगांना मदत करण्यासाठी.
- मनोरंजन आणि शिक्षण: मनोरंजनासाठी आणि विद्यार्थ्यांना नवीन तंत्रज्ञान शिकवण्यासाठी.
या युवा अभियंत्यांनी सिद्ध केले आहे की योग्य मार्गदर्शन, कठोर परिश्रम आणि नाविन्यपूर्ण दृष्टिकोन असल्यास कोणतीही गोष्ट साध्य करणे शक्य आहे. स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाच्या या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या या उत्कृष्ट कार्याबद्दल हार्दिक अभिनंदन!
Intro robotics students build AI-powered robot dogs from scratch
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘Intro robotics students build AI-powered robot dogs from scratch’ Stanford University द्वारे 2025-07-07 00:00 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.