स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाचे संशोधन: व्हर्च्युअल रिॲलिटी (VR) प्रशिक्षणामुळे कामाच्या ठिकाणी सहानुभूती वाढते
प्रस्तावना: आजच्या वेगवान आणि स्पर्धात्मक जगात, कामाच्या ठिकाणी सकारात्मक आणि सहकार्याचे वातावरण निर्माण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यासाठी कर्मचाऱ्यांमध्ये सहानुभूतीची भावना असणे आवश्यक आहे. नुकत्याच स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाने केलेल्या एका संशोधनात असे दिसून आले आहे की, व्हर्च्युअल रिॲलिटी (VR) तंत्रज्ञानाचा वापर करून केलेले प्रशिक्षण कर्मचाऱ्यांमध्ये सहानुभूती वाढवण्यासाठी प्रभावी ठरते. हे संशोधन १६ जुलै २०२५ रोजी प्रकाशित झाले असून, ते कामाच्या ठिकाणी नातेसंबंध सुधारण्यासाठी एक नवीन दिशा दर्शवते.
संशोधनाचे स्वरूप आणि निष्कर्ष: स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाच्या मानसशास्त्र विभागातील संशोधकांनी केलेल्या या अभ्यासात, कर्मचाऱ्यांना विविध कामाच्या ठिकाणच्या परिस्थितींमध्ये ठेवण्यात आले. काही कर्मचाऱ्यांनी पारंपारिक पद्धतीने या परिस्थितींचा अनुभव घेतला, तर काहींनी VR तंत्रज्ञानाचा वापर करून हे अनुभव घेतले. VR अनुभवात, सहभागींना इतरांच्या दृष्टिकोन आणि भावना समजून घेण्यास मदत झाली. उदाहरणार्थ, एका VR सिम्युलेशनमध्ये, सहभागींना एका अशा सहकाऱ्याची भूमिका बजावावी लागली, जो कामाच्या ठिकाणी भेदभाव किंवा गैरसमजाचा सामना करत आहे.
या संशोधनाचे मुख्य निष्कर्ष खालीलप्रमाणे आहेत:
- सहानुभूतीमध्ये वाढ: VR तंत्रज्ञानाचा अनुभव घेतलेल्या कर्मचाऱ्यांनी, इतरांबद्दल अधिक सहानुभूती दर्शविली. त्यांना सहकाऱ्यांच्या अडचणी आणि भावना अधिक चांगल्या प्रकारे समजल्या.
- दृष्टिकोन बदल: VR मुळे कर्मचाऱ्यांच्या कामाच्या ठिकाणच्या दृष्टिकोन आणि विचारसरणीत सकारात्मक बदल दिसून आला.
- संवाद आणि सहकार्य: सहानुभूती वाढल्यामुळे, कर्मचाऱ्यांमध्ये संवाद आणि सहकार्य सुधारले, ज्यामुळे कामाचे वातावरण अधिक चांगले झाले.
- समस्या सोडवण्याची क्षमता: इतरांच्या भावना समजून घेण्याची क्षमता वाढल्याने, कर्मचारी समस्यांवर अधिक प्रभावीपणे तोडगा काढू शकले.
VR प्रशिक्षणाचे फायदे:
- सुरक्षित वातावरण: VR प्रशिक्षणामुळे कर्मचाऱ्यांना प्रत्यक्ष जीवनातील कठीण किंवा संवेदनशील परिस्थितींचा अनुभव घेण्यासाठी एक सुरक्षित वातावरण मिळते.
- प्रत्यक्ष अनुभव: VR हे केवळ ऐकण्याऐवजी प्रत्यक्ष अनुभवण्याची संधी देते, ज्यामुळे शिकणे अधिक प्रभावी होते.
- विविधता आणि समावेशन: VR प्रशिक्षणाद्वारे, कर्मचारी विविध पार्श्वभूमी आणि अनुभवांच्या लोकांशी संवाद साधू शकतात, ज्यामुळे कामाच्या ठिकाणी विविधता आणि समावेशनाला चालना मिळते.
- तंत्रज्ञानाचा प्रभावी वापर: नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर करून, कंपन्या आपल्या कर्मचाऱ्यांच्या विकासासाठी आणि कामाच्या ठिकाणी सकारात्मक बदल घडवण्यासाठी एक अभिनव मार्ग शोधू शकतात.
निष्कर्ष: स्टॅनफोर्ड विद्यापीठाचे हे संशोधन VR तंत्रज्ञानाच्या सामर्थ्यावर प्रकाश टाकते, विशेषतः कामाच्या ठिकाणी सहानुभूती वाढवण्यासाठी. हे केवळ कर्मचाऱ्यांच्या वैयक्तिक विकासासाठीच नाही, तर संस्थेच्या सर्वांगीण प्रगतीसाठीही फायदेशीर ठरू शकते. कंपन्यांनी अशा प्रकारच्या प्रशिक्षणाचा अवलंब करून एक अधिक संवेदनशील, सहकार्याचे आणि उत्पादनक्षम कार्यस्थळ निर्माण करण्यासाठी पुढाकार घ्यावा, असे या संशोधनातून सूचित होते.
VR training can help build empathy in the workplace
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘VR training can help build empathy in the workplace’ Stanford University द्वारे 2025-07-16 00:00 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.