अमेरिकेने मेक्सिकन टोमॅटोवरील AD ड्युटी थांबवण्याच्या करारातून माघार घेतली: मेक्सिको सरकार आणि उद्योगाची जोरदार प्रतिक्रिया
प्रस्तावना:
जपान ट्रेड प्रमोशन ऑर्गनायझेशन (JETRO) नुसार, १८ जुलै २०२५ रोजी सकाळी ०५:०० वाजता, एका महत्त्वाच्या आंतरराष्ट्रीय व्यापार विषयावर वृत्त प्रकाशित झाले. अमेरिकेने मेक्सिकोसोबत झालेल्या टोमॅटोवरील अँटी-डंपिंग (AD) ड्युटी थांबवण्याच्या करारातून माघार घेण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे मेक्सिकन सरकार आणि टोमॅटो उद्योग क्षेत्रात तीव्र प्रतिक्रिया उमटल्या आहेत. या लेखात आपण या घटनेचे सविस्तर विश्लेषण सोप्या भाषेत मराठीत करूया.
अमेरिकेचा निर्णय आणि त्यामागील कारणे:
अँटी-डंपिंग (AD) ड्युटी ही अशी करप्रणाली आहे जी एखाद्या देशाने दुसऱ्या देशातून आयात होणाऱ्या मालावर लावली जाते, जर त्या मालाची किंमत उत्पादन खर्चापेक्षा कमी असेल आणि त्यामुळे स्थानिक उद्योगांचे नुकसान होत असेल. २०१० मध्ये, अमेरिकेने मेक्सिकन टोमॅटोवर अँटी-डंपिंग ड्युटी लावली होती, कारण त्यांना वाटले की मेक्सिकन उत्पादक कमी किमतीत टोमॅटोची निर्यात करून अमेरिकेच्या बाजारात अन्यायकारक स्पर्धा निर्माण करत आहेत.
परंतु, त्यानंतर अमेरिका आणि मेक्सिको यांच्यात एक करार झाला, ज्यानुसार मेक्सिकोने टोमॅटोची निर्यात किंमत निश्चित केली, जेणेकरून ड्युटी टाळता येईल. या कराराला ‘सस्पेंशन एग्रीमेंट’ (Suspension Agreement) असेही म्हटले जाते. या करारामुळे मेक्सिकन टोमॅटोला अमेरिकेत प्रवेश करणे सोपे झाले आणि दोन्ही देशांमधील व्यापार सुरळीत चालला.
आता, अमेरिकेने या करारामधून माघार घेण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामागे अमेरिकेतील काही प्रमुख कारणे असू शकतात:
- स्थानिक उत्पादकांचे हित: अमेरिकेतील टोमॅटो उत्पादक कंपन्यांनी पुन्हा एकदा मेक्सिकन टोमॅटोच्या कमी किमतीमुळे आपल्या व्यवसायाला धोका निर्माण होत असल्याची तक्रार केली असावी.
- बाजारातील किमतीत अस्थिरता: मेक्सिकन टोमॅटोच्या आयातीमुळे अमेरिकन बाजारात टोमॅटोच्या किमतीत अस्थिरता निर्माण होत असल्याचा त्यांचा दावा असू शकतो.
- व्यापार करारांचे पुनरावलोकन: अमेरिकेतील नवीन व्यापार धोरणे किंवा देशांतर्गत कृषी धोरणांमध्ये बदल झाल्यास, जुन्या करारांचे पुनरावलोकन केले जाऊ शकते.
मेक्सिको सरकार आणि उद्योगाची प्रतिक्रिया:
अमेरिकेच्या या निर्णयावर मेक्सिको सरकारने आणि तेथील टोमॅटो उद्योग संघटनांनी तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे. त्यांच्या प्रतिक्रियेचे मुख्य मुद्दे खालीलप्रमाणे आहेत:
- कराराचे उल्लंघन: मेक्सिको सरकारचा असा युक्तिवाद आहे की अमेरिकेने अचानक या करारातून बाहेर पडून द्विपक्षीय कराराचे उल्लंघन केले आहे.
- अन्यायकारक उपाय: मेक्सिकन उत्पादकांच्या मते, अमेरिकेने लादलेली कोणतीही नवी ड्युटी किंवा निर्बंध हे अन्यायकारक आहेत, कारण ते आधीच निर्धारित केलेल्या करारांचे पालन करत आहेत.
- आर्थिक परिणाम: या निर्णयामुळे मेक्सिकोच्या टोमॅटो निर्यातदारांना मोठा फटका बसण्याची शक्यता आहे. याचा परिणाम मेक्सिकोच्या अर्थव्यवस्थेवरही होऊ शकतो, कारण टोमॅटो निर्यात हा मेक्सिकोसाठी एक महत्त्वाचा व्यवसाय आहे.
- न्यायालयीन आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर दाद मागण्याची शक्यता: मेक्सिको सरकार किंवा उद्योग संघटना अमेरिकेच्या निर्णयाला आंतरराष्ट्रीय व्यापार संघटना (WTO) किंवा इतर कायदेशीर मार्गांनी आव्हान देण्याचा विचार करू शकतात.
पुढील शक्यता काय आहेत?
अमेरिकेने करारामधून माघार घेतल्यामुळे, आगामी काळात खालील गोष्टी घडू शकतात:
- नवीन व्यापार निर्बंध: अमेरिका पुन्हा एकदा मेक्सिकन टोमॅटोवर अँटी-डंपिंग ड्युटी लावू शकते.
- वाटाघाटी: दोन्ही देश पुन्हा एकदा एकत्र येऊन नवीन करारासाठी वाटाघाटी करण्याचा प्रयत्न करू शकतात.
- राजकीय तणाव: या निर्णयामुळे दोन्ही देशांमधील संबंधांमध्ये तणाव वाढू शकतो.
- इतर देशांवरील परिणाम: जर मेक्सिकोला अमेरिकेत टोमॅटो निर्यात करणे कठीण झाले, तर ते आपले टोमॅटो इतर देशांमध्ये विकण्याचा प्रयत्न करतील, ज्याचा परिणाम त्या देशांच्या स्थानिक बाजारावर होऊ शकतो.
निष्कर्ष:
अमेरिकेने मेक्सिकन टोमॅटोवरील AD ड्युटी थांबवण्याच्या करारातून माघार घेण्याचा निर्णय हा आंतरराष्ट्रीय व्यापारातील एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे. यामुळे मेक्सिकोच्या टोमॅटो उद्योगावर आणि दोन्ही देशांमधील द्विपक्षीय संबंधांवर गंभीर परिणाम होण्याची शक्यता आहे. मेक्सिको सरकार आणि उद्योगाची तीव्र प्रतिक्रिया पाहता, या प्रकरणात पुढील काळात काय घडामोडी होतात याकडे लक्ष देणे महत्त्वाचे ठरेल.
米国によるメキシコ産トマトへのAD停止協定離脱に、メキシコ政府・業界団体が反発
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-07-18 05:00 वाजता, ‘米国によるメキシコ産トマトへのAD停止協定離脱に、メキシコ政府・業界団体が反発’ 日本貿易振興機構 नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.