‘क्रॉनिक व्हेनस इनसफिशिअन्सी’ (Chronic Venous Insufficiency) – एक सविस्तर लेख,Google Trends MY

‘क्रॉनिक व्हेनस इनसफिशिअन्सी’ (Chronic Venous Insufficiency) – एक सविस्तर लेख

परिचय:

आज, १७ जुलै २०२५ रोजी रात्री ११:५० वाजता, ‘क्रॉनिक व्हेनस इनसफिशिअन्सी’ (Chronic Venous Insufficiency – CVI) हा शोध कीवर्ड Google Trends MY (मलेशिया) नुसार सर्वाधिक लोकप्रिय ठरला आहे. यावरून असे दिसून येते की या वैद्यकीय स्थितीबद्दल लोकांमध्ये जागरूकता आणि उत्सुकता वाढत आहे. क्रॉनिक व्हेनस इनसफिशिअन्सी हा पायांच्या शिरांशी संबंधित एक आजार आहे, ज्यामुळे रक्ताभिसरण व्यवस्थित होत नाही. या लेखात आपण या आजाराबद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत.

क्रॉनिक व्हेनस इनसफिशिअन्सी म्हणजे काय?

क्रॉनिक व्हेनस इनसफिशिअन्सी (CVI) ही एक अशी स्थिती आहे जिथे पायांमधील शिरांमधील झडपा (valves) व्यवस्थित कार्य करत नाहीत. या झडपा रक्ताला हृदयाकडे परत जाण्यास मदत करतात. जेव्हा या झडपा कमकुवत होतात किंवा खराब होतात, तेव्हा रक्त पायांमध्ये जमा होऊ लागते. यामुळे पायांमध्ये दाब वाढतो आणि सूज येते.

कारण:

CVI होण्याची अनेक कारणे असू शकतात, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

• अनुवंशिकता: जर कुटुंबात कोणाला CVI चा इतिहास असेल, तर तुम्हाला हा आजार होण्याची शक्यता वाढते.
• वय: जसजसे वय वाढते, तसतसे शिरा आणि त्यांच्या झडपा कमकुवत होऊ शकतात.
• गर्भधारणा: गर्भधारणेदरम्यान होणारे हार्मोनल बदल आणि गर्भाशयाच्या वाढीमुळे पायांवरील दाब वाढतो, ज्यामुळे CVI होऊ शकते.
• जास्त वजन किंवा लठ्ठपणा: अतिरिक्त वजन पायांवरील दाब वाढवते.
• दीर्घकाळ उभे राहणे किंवा बसणे: जे लोक त्यांच्या कामामुळे जास्त वेळ उभे राहतात किंवा बसतात, त्यांना CVI चा धोका जास्त असतो.
• शिरांना झालेली इजा: पायांना झालेली कोणतीही गंभीर इजा, जसे की फ्रॅक्चर किंवा दुखापत, शिरांच्या कार्यावर परिणाम करू शकते.
• रक्ताच्या गुठळ्या (Blood Clots): पायांमधील शिरांमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या झाल्यास रक्तप्रवाहात अडथळा येऊ शकतो, ज्यामुळे CVI होऊ शकते.

लक्षणे:

CVI ची लक्षणे हळूहळू दिसू लागतात आणि ती खालीलप्रमाणे असू शकतात:

• पायांना सूज (Edema): विशेषतः संध्याकाळच्या वेळी किंवा दिवसभर उभे राहिल्यानंतर पायांमध्ये सूज येणे.
• वेदना आणि जडपणा: पायांमध्ये वेदना, जडपणा किंवा थकवा जाणवणे.
• खुजल्या किंवा मुंग्या येणे (Tingling or Itching): पायांमध्ये खुजल्या येणे किंवा मुंग्या येण्याची भावना.
• शिरांचे जाळे (Spider Veins) किंवा वेरिकोज व्हेन्स (Varicose Veins): पायांच्या त्वचेवर बारीक निळ्या किंवा जांभळ्या रंगाच्या शिरांचे जाळे दिसणे किंवा फुगलेल्या, वळलेल्या शिरा (वेरिकोज व्हेन्स) दिसणे.
• त्वचेतील बदल: प्रभावित भागातील त्वचेचा रंग गडद होणे, त्वचेचे पातळ होणे किंवा व्रण (ulcers) तयार होणे.
• रात्री पायांना पेटके येणे: झोपेत असताना पायांना पेटके येणे.

निदान:

CVI चे निदान करण्यासाठी डॉक्टर रुग्णाचा वैद्यकीय इतिहास घेतात, शारीरिक तपासणी करतात आणि खालील चाचण्या सुचवू शकतात:

• ड्युप्लेक्स अल्ट्रासाऊंड (Duplex Ultrasound): ही एक इमेजिंग चाचणी आहे जी रक्ताच्या प्रवाहाची दिशा आणि गती तपासण्यासाठी ध्वनी लहरींचा वापर करते. यातून शिरांच्या झडपांची स्थिती समजते.
• व्हिनोग्राफी (Venography): या चाचणीमध्ये शिरांमध्ये रंगीत द्रव (contrast dye) इंजेक्ट केला जातो आणि एक्स-रे घेतला जातो, ज्यामुळे रक्ताच्या प्रवाहातील अडथळे दिसतात.

उपचार:

CVI च्या उपचारांचा मुख्य उद्देश लक्षणे कमी करणे, गुंतागुंत टाळणे आणि जीवनाची गुणवत्ता सुधारणे हा असतो. उपचारांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश असू शकतो:

• जीवनशैलीतील बदल:
  • व्यायाम: नियमितपणे चालणे, पोहणे यासारखे व्यायाम केल्याने रक्ताभिसरण सुधारते.
  • वजन नियंत्रण: वजन कमी केल्याने पायांवरील दाब कमी होतो.
  • ऊंचवलेले पाय: झोपताना किंवा बसताना पाय थोडे उंच ठेवल्याने सूज कमी होते.
  • मीठाचे सेवन कमी करणे: आहारातील मीठाचे प्रमाण कमी केल्याने शरीरातील पाणी टिकून राहण्याचे प्रमाण कमी होते.
• कॉम्प्रेशन स्टॉकिंग्ज (Compression Stockings): हे खास प्रकारचे मोजे असतात जे पायांना विशिष्ट दाब देतात, ज्यामुळे रक्त योग्यरित्या हृदयाकडे प्रवाहित होण्यास मदत होते.
• औषधोपचार: डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार रक्ताच्या गुठळ्या टाळण्यासाठी किंवा सूज कमी करण्यासाठी औषधे दिली जाऊ शकतात.
• सर्जिकल उपचार:
  • एन्डोव्हेनस ऍब्लेशन (Endovenous Ablation): यामध्ये लेझर किंवा रेडिओफ्रिक्वेन्सी एनर्जी वापरून खराब झालेल्या शिरा बंद केल्या जातात.
  • स्ट्रिपिंग (Stripping) आणि लिगेशन (Ligation): यामध्ये प्रभावित शिरा शस्त्रक्रियेद्वारे काढून टाकल्या जातात.
  • स्क्लेरोथेरपी (Sclerotherapy): या पद्धतीत शिरांमध्ये एक रासायनिक द्रावण इंजेक्ट केले जाते, ज्यामुळे शिरा बंद होतात.

प्रतिबंध:

CVI पूर्णपणे टाळणे शक्य नसले तरी, काही प्रतिबंधात्मक उपाययोजना करून धोका कमी करता येतो:

• नियमित व्यायाम करा.
• निरोगी वजन राखा.
• जास्त वेळ उभे राहणे किंवा बसणे टाळा. जर कामामुळे हे शक्य नसेल, तर मध्ये मध्ये चाला.
• धूम्रपान टाळा.
• आरोग्यदायी आहार घ्या.

निष्कर्ष:

‘क्रॉनिक व्हेनस इनसफिशिअन्सी’ हा एक सामान्य पण गंभीर आजार आहे, ज्याकडे दुर्लक्ष करणे योग्य नाही. या आजाराबद्दल जागरुक राहणे, वेळेवर निदान आणि योग्य उपचार घेणे हे अत्यंत आवश्यक आहे. तुमच्या पायांमध्ये काही असामान्य बदल दिसल्यास किंवा लक्षणे जाणवल्यास, त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. योग्य काळजी घेतल्यास या आजारावर नियंत्रण मिळवता येते आणि सामान्य जीवन जगता येते.

chronic venous insufficiency

एआयने बातमी दिली.

खालील प्रश्नाच्या आधारावर Google Gemini कडून उत्तर प्राप्त झाले आहे:

2025-07-17 23:50 वाजता, ‘chronic venous insufficiency’ Google Trends MY नुसार शोध कीवर्डच्या शीर्षस्थानी आहे. कृपया संबंधित माहितीसह नम्र भाषेत तपशीलवार लेख लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.