समुद्रातील जादुई नौका: सायन्सने बनवलेली खास बोट!
तुम्ही कधी समुद्रात फिरणाऱ्या अशा बोटीबद्दल ऐकले आहे का, जी स्वतःच्या इंजिनशिवाय चालते? होय, हे खरं आहे! दक्षिण आफ्रिकेतील ‘CSIR’ (Council for Scientific and Industrial Research) नावाच्या एका मोठ्या सायन्स रिसर्च सेंटरने अशीच एक खास बोट बनवली आहे, जिला ‘वेव्ह ग्लायडर’ (Wave Glider) म्हणतात. या बोटीला समुद्राच्या लाटांची ताकद वापरून चालायला शिकवलं आहे.
वेव्ह ग्लायडर म्हणजे काय?
कल्पना करा की एक बोट आहे, जिला पेट्रोल किंवा डिझेल लागत नाही, जी बॅटरीवर चालत नाही आणि तिला कोणी माणूस पण चालवत नाही! वेव्ह ग्लायडर हे असंच एक कमाल यंत्र आहे. ती समुद्रातील लाटांवर तरंगते आणि त्या लाटांच्या उसळीचा उपयोग करून पुढे सरकते. जणू काही ती लाटांवर स्वार होऊन प्रवास करते!
हे कसे काम करते?
वेव्ह ग्लायडरचे दोन मुख्य भाग असतात: 1. वरचा भाग (Surface Vehicle): हा भाग समुद्राच्या पृष्ठभागावर तरंगतो आणि यात सेन्सर्स, कॅमेरे आणि इतर महत्त्वाची उपकरणं असतात, जी समुद्राबद्दल माहिती गोळा करतात. 2. खालचा भाग (Submerged Tiller): हा भाग पाण्याच्या आत बुडालेला असतो. जेव्हा समुद्राची लाट वरच्या भागाला वर उचलते, तेव्हा खालचा भाग खाली जातो. लाट खाली गेल्यावर खालचा भाग वर येतो. या वर-खाली होण्याच्या क्रियेमुळे एक दोरीसारखी रचना (rod) वेव्ह ग्लायडरला पुढे ढकलते. हे अगदी सायकल चालवण्यासारखं आहे, जिथे पायडल मारल्यावर चाक फिरतं. इथे लाटा आपलं काम करतात!
CSIR चे काम काय आहे?
CSIR हे एक असे ठिकाण आहे जिथे खूप हुशार वैज्ञानिक (scientists) नवीन नवीन गोष्टींचा शोध लावतात. त्यांनी ही वेव्ह ग्लायडर बोट समुद्राच्या अभ्यासासाठी बनवली आहे. ही बोट समुद्राच्या खोलीत काय चालले आहे, पाण्याची गुणवत्ता कशी आहे, समुद्रातील प्राणी कसे वागत आहेत, समुद्राचे तापमान किती आहे, अशा अनेक गोष्टींची माहिती गोळा करते. ही माहिती आपल्याला समुद्राला अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करते आणि समुद्राचे संरक्षण करण्यासही उपयुक्त ठरते.
नवीन दुरुस्तीचे काम (Repair Services):
CSIR ने नुकतीच एक नवीन घोषणा केली आहे. त्यांच्याकडे असलेल्या या खास ‘वेव्ह ग्लायडर’ बोटीला दुरुस्तीची गरज आहे. समुद्रात काम करताना कधीकधी बोटीला थोडीफार इजा होऊ शकते, किंवा तिचे काही भाग खराब होऊ शकतात. अशा वेळी त्यांना दुरुस्त करण्यासाठी तज्ञ लोकांची गरज असते.
CSIR एका अशा संस्थेला किंवा व्यक्तीला शोधत आहे, जी त्यांच्या या ‘वेव्ह ग्लायडर’ बोटीच्या ढाच्याची (hull) दुरुस्ती करू शकेल. हा ढाचा म्हणजे बोटीचा मुख्य बाह्य भाग असतो, जो तिला पाण्यात तरंगायला आणि सुरक्षित राहायला मदत करतो. हे काम खूप महत्त्वाचे आहे, कारण यामुळे वेव्ह ग्लायडर पुन्हा समुद्रात जाऊन आपले काम करू शकेल.
विज्ञान का महत्त्वाचे आहे?
तुम्ही पाहिलंत की विज्ञान किती अद्भुत गोष्टी करू शकते! या वेव्ह ग्लायडर बोटीमुळे आपण समुद्राचे रहस्य उलगडू शकतो. अशा प्रकारच्या शोधांमुळे आपल्याला निसर्गाला समजून घेण्याची, त्याचे संरक्षण करण्याची आणि नवीन तंत्रज्ञान (technology) विकसित करण्याची प्रेरणा मिळते.
तुम्ही पण लहानपणापासूनच विज्ञानात रुची घ्यायला सुरुवात केली, तर तुम्हीही भविष्यात अशाच अद्भुत गोष्टी बनवू शकता किंवा नवीन शोध लावू शकता. समुद्रात काय दडले आहे हे जाणून घेण्यासाठी किंवा अवकाशात काय चालले आहे हे पाहण्यासाठी विज्ञानाशिवाय दुसरा मार्ग नाही! चला तर मग, विज्ञानाच्या जगात हरवून जाऊया आणि नवीन जगाचा शोध घेऊया!
The Provision of Repair Services for the CSIR ’s Liquid Robotics Wave Glider Hull
एआयने बातम्या दिल्या आहेत.
Google Gemini मधून प्रतिसाद मिळवण्यासाठी खालील प्रश्न वापरण्यात आला:
2025-07-08 14:27 ला, Council for Scientific and Industrial Research ने ‘The Provision of Repair Services for the CSIR ’s Liquid Robotics Wave Glider Hull’ प्रकाशित केले. कृपया संबंधित माहितीसह, मुले आणि विद्यार्थ्यांना समजेल अशा सोप्या भाषेत एक सविस्तर लेख लिहा, ज्यामुळे अधिक मुलांना विज्ञानात रुची घेण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. कृपया मराठीमध्येच लेख द्या.