कोड ते फॉर्म: रोबोट्स आणि भौतिक AI चे भविष्य (मुलांसाठी सोप्या भाषेत!)
नमस्कार मित्रांनो!
तुम्ही कधी विचार केला आहे की ज्या रोबोट्सना आपण चित्रपटांमध्ये पाहतो किंवा खेळण्यांमध्ये वापरतो, ते प्रत्यक्षात कसे काम करतात? आणि हे रोबोट्स आता ‘शिकून’ आणि ‘विचार करून’ काम करू लागतील तर? आज आपण कॅपजेमिनी (Capgemini) नावाच्या एका मोठ्या कंपनीने ११ जुलै २०२५ रोजी प्रकाशित केलेल्या एका खास लेखाबद्दल बोलणार आहोत, ज्याचे नाव आहे – ‘कोड ते फॉर्म: रोबोट्स आणि भौतिक AI चा उदय’. हा लेख आपल्याला रोबोटिक्स आणि ‘भौतिक AI’ (Physical AI) नावाच्या एका नवीन आणि रोमांचक गोष्टीबद्दल सांगतो. चला तर मग, सोप्या भाषेत समजून घेऊया आणि विज्ञानाची ही गंमत कशी आहे ते पाहूया!
AI म्हणजे काय? (कृत्रिम बुद्धिमत्ता)
सर्वात आधी ‘AI’ म्हणजे काय ते समजून घेऊया. AI म्हणजे ‘Artificial Intelligence’ किंवा ‘कृत्रिम बुद्धिमत्ता’. सोप्या भाषेत सांगायचं तर, ही अशी कॉम्प्युटरची हुशारी आहे जी माणसांप्रमाणे विचार करू शकते, शिकू शकते आणि निर्णय घेऊ शकते. जसं तुम्ही नवीन गोष्टी शिकता, तसंच AI सुद्धा डेटा (माहिती) वाचून शिकतं.
रोबोटिक्स म्हणजे काय?
रोबोटिक्स म्हणजे रोबोट्स बनवणे, त्यांना नियंत्रित करणे आणि ते काम कसे करतील हे ठरवणे. तुम्ही रोबोट्सना फॅक्टरीमध्ये काम करताना, घरात साफसफाई करताना किंवा अगदी अंतराळातसुद्धा पाहिले असेल.
‘कोड ते फॉर्म’ चा अर्थ काय?
हा लेख ‘कोड ते फॉर्म’ याबद्दल बोलतो. याचा अर्थ असा आहे की, आपण कॉम्प्युटरला जे ‘कोड’ (म्हणजे सूचनांचा एक संच) देतो, त्यावरून रोबोट किंवा एखादे यंत्र कसे ‘फॉर्म’ (म्हणजे आकार घेते, कार्य करते) घेते. आधी रोबोट्सना खूप नेमके काम करण्यासाठी प्रोग्राम करावे लागत असे. पण आता AI च्या मदतीने ते अधिक हुशार आणि लवचिक बनत आहेत.
रोबोट्स आणि भौतिक AI: काय बदलत आहे?
पूर्वीचे रोबोट्स फक्त एका ठराविक कामासाठी बनवलेले असत. उदाहरणार्थ, एकाच प्रकारची वस्तू उचलणे किंवा एकाच दिशेने फिरणे. पण आता AI मुळे रोबोट्स अधिक ‘स्मार्ट’ होत आहेत.
- शिकणारे रोबोट्स: नवीन भौतिक AI असलेले रोबोट्स हे त्यांच्या आजूबाजूच्या गोष्टी पाहून शिकू शकतात. जसे तुम्ही सायकल चालवायला शिकता किंवा नवीन खेळ खेळायला शिकता, तसेच हे रोबोट्स सुद्धा नवीन कामं शिकू शकतात, चुकांमधून सुधारू शकतात.
- निर्णय घेणारे रोबोट्स: आताचे रोबोट्स केवळ सूचनांचे पालन करत नाहीत, तर ते स्वतःहून निर्णय घेऊ शकतात. समजा, एक रोबोट तुमच्या घरी वस्तू पोहोचवायला आला आहे आणि अचानक रस्त्यात एखादा अडथळा आला, तर तो रोबोट AI च्या मदतीने तो अडथळा टाळण्याचा मार्ग शोधू शकतो.
- भौतिक जग समजून घेणारे रोबोट्स: ‘भौतिक AI’ म्हणजे रोबोट्स जे आपल्या भौतिक जगाला (म्हणजे ज्या जगात आपण राहतो, वस्तू पाहतो, स्पर्श करतो) अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेतात. ते वस्तू ओळखू शकतात, त्या कशा वापरायच्या हे शिकू शकतात आणि मानवांशी संवाद साधू शकतात.
हे आपल्यासाठी महत्त्वाचे का आहे?
या सगळ्या बदलांमुळे आपले जीवन खूप सोपे आणि चांगले होऊ शकते:
- नवीन शोध: रोबोट्स डॉक्टरांना ऑपरेशनमध्ये मदत करू शकतात, शास्त्रज्ञांना प्रयोगशाळेत मदत करू शकतात किंवा नवीन औषधे शोधण्यात उपयोगी ठरू शकतात.
- घरगुती मदतनीस: भविष्यात असे रोबोट्स येऊ शकतात जे घरात काम करतील, जसे की स्वयंपाक करणे, साफसफाई करणे किंवा वृद्ध लोकांची काळजी घेणे.
- सुरक्षितता: धोकादायक ठिकाणी जसे की आग लागलेल्या इमारतीत किंवा खोल समुद्रात, जिथे मानवांना जाणे सुरक्षित नाही, तिथे रोबोट्स काम करू शकतात.
- शिकण्याची नवी पद्धत: मुलांना शिकवण्यासाठी खास रोबोट्स बनवता येतील, जे त्यांच्या आवडीनुसार आणि गतीने शिकवू शकतील.
तुम्ही काय करू शकता?
मित्रांनो, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान खूप वेगाने पुढे जात आहे. जर तुम्हाला हे सर्व रोमांचक वाटत असेल, तर तुम्ही याबद्दल अधिक शिकायला हवे.
- वाचन करा: रोबोटिक्स आणि AI बद्दलची पुस्तके वाचा, ऑनलाइन माहिती मिळवा.
- प्रयोग करा: जर शक्य असेल तर, सोपे रोबोटिक्स किट्स (Robotics Kits) वापरून स्वतः रोबोट बनवण्याचा प्रयत्न करा.
- प्रश्न विचारा: तुमच्या शिक्षकांना किंवा पालकांना या नवीन तंत्रज्ञानाबद्दल प्रश्न विचारा.
- कल्पनाशक्ती वापरा: विचार करा की भविष्यात रोबोट्स आणि AI आपल्या जीवनात आणखी काय काय बदल घडवू शकतात!
निष्कर्ष:
कॅपजेमिनीच्या या लेखातून आपल्याला समजते की, आपण एका अशा युगात प्रवेश करत आहोत जिथे रोबोट्स आणि AI आपल्या भौतिक जगाचा एक महत्त्वाचा भाग बनतील. ‘कोड ते फॉर्म’ या प्रक्रियेमुळे ते अधिक हुशार, लवचिक आणि आपल्यासाठी उपयुक्त ठरतील. विज्ञानाचे हे क्षेत्र खूप रोमांचक आहे आणि तेच भविष्य घडवणार आहे. चला तर मग, या नव्या युगासाठी सज्ज होऊया आणि विज्ञानाच्या या प्रवासात सहभागी होऊया!
तुम्हा सर्वांना खूप खूप शुभेच्छा!
Code to form: The rise of AI robotics and physical AI
एआयने बातम्या दिल्या आहेत.
Google Gemini मधून प्रतिसाद मिळवण्यासाठी खालील प्रश्न वापरण्यात आला:
2025-07-11 11:37 ला, Capgemini ने ‘Code to form: The rise of AI robotics and physical AI’ प्रकाशित केले. कृपया संबंधित माहितीसह, मुले आणि विद्यार्थ्यांना समजेल अशा सोप्या भाषेत एक सविस्तर लेख लिहा, ज्यामुळे अधिक मुलांना विज्ञानात रुची घेण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. कृपया मराठीमध्येच लेख द्या.