जागतिक बँकेने आयोजित केलेले ‘जंगलातून जग बदलणारे व्यासपीठ’ द्वारे “मँग्रोव्ह परिसंस्था सेवा: उपयोग आणि संवर्धन” या विषयावर एक महत्त्वपूर्ण सेमिनार
१. प्रस्तावना:
आंतरराष्ट्रीय सहकार्य संस्था (JICA) ने १० जुलै २०२५ रोजी सकाळी ५:५५ वाजता एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण कार्यक्रमाची घोषणा केली आहे. या कार्यक्रमाचे आयोजन ‘जंगलातून जग बदलणारे व्यासपीठ’ या संस्थेने केले असून, या सेमिनारचा मुख्य विषय “मँग्रोव्ह परिसंस्था सेवा: उपयोग आणि संवर्धन” हा आहे. हा सेमिनार मँग्रोव्हच्या महत्त्वावर आणि त्यांच्या संवर्धनाच्या उपायांवर प्रकाश टाकणार आहे.
२. मँग्रोव्हचे महत्त्व:
मँग्रोव्ह ही एक खास प्रकारची झाडे आहेत जी समुद्रकिनारी आणि खाडीच्या प्रदेशात आढळतात. ही झाडे अत्यंत कठीण परिस्थितीत, म्हणजेच खारट पाण्यात आणि गाळात वाढतात. मँग्रोव्हचे अनेक फायदे आहेत:
- किनारपट्टीचे संरक्षण: मँग्रोव्हची मुळे लाटांचा जोर कमी करतात आणि किनारपट्टीची धूप थांबवतात. यामुळे वादळे आणि त्सुनामीसारख्या नैसर्गिक आपत्तींपासून किनारपट्टीवरील वस्त्यांना संरक्षण मिळते.
- जैविक विविधता: मँग्रोव्ह जंगले अनेक जलचर आणि भूचर प्राण्यांसाठी एक महत्त्वपूर्ण अधिवास (habitat) आहेत. मासे, खेकडे, कासव आणि अनेक पक्षी या जंगलांमध्ये राहतात आणि प्रजनन करतात. हे परिसंस्थेचे संतुलन राखण्यासाठी आवश्यक आहे.
- कार्बन शोषण: मँग्रोव्ह झाडे वातावरणातील कार्बन डायऑक्साइड मोठ्या प्रमाणात शोषून घेतात, ज्यामुळे हवामान बदलाचा सामना करण्यास मदत होते. त्यामुळे त्यांना ‘कार्बन सिंक’ असेही म्हटले जाते.
- स्थानिक समुदायांसाठी उपजीविका: मँग्रोव्ह जंगलांवर अनेक स्थानिक समुदाय अवलंबून असतात. तेथील मासेमारी, औषधी वनस्पती आणि इतर उत्पादनांवरून त्यांना उपजीविकेचे साधन मिळते.
३. सेमिनारचा उद्देश:
या सेमिनारचा मुख्य उद्देश खालीलप्रमाणे आहे:
- मँग्रोव्ह परिसंस्थेचे महत्त्व लोकांपर्यंत पोहोचवणे: मँग्रोव्हचे पर्यावरणीय आणि आर्थिक फायदे समजावून सांगणे.
- संवर्धनाच्या उपायांवर चर्चा: मँग्रोव्हच्या संवर्धनासाठी काय काय उपाययोजना करता येतील, यावर विचारमंथन करणे. यामध्ये वृक्षारोपण, प्रदूषण नियंत्रण आणि टिकाऊ व्यवस्थापन यांचा समावेश असेल.
- ज्ञान आणि अनुभवांची देवाणघेवाण: जगभरातील तज्ञ, संशोधक आणि पर्यावरण कार्यकर्ते यांना एकत्र आणून मँग्रोव्ह संरक्षणासंदर्भात त्यांचे ज्ञान आणि अनुभव शेअर करण्याची संधी देणे.
- धोरणात्मक शिफारसी: मँग्रोव्हच्या संवर्धनासाठी प्रभावी धोरणे तयार करण्यासाठी आवश्यक माहिती आणि सूचना शासनापर्यंत पोहोचवणे.
४. ‘जंगलातून जग बदलणारे व्यासपीठ’ची भूमिका:
‘जंगलातून जग बदलणारे व्यासपीठ’ ही संस्था पर्यावरण संरक्षण आणि टिकाऊ विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी कार्य करते. अशा महत्त्वपूर्ण विषयांवर सेमिनार आयोजित करून ते समाजात जागरूकता निर्माण करतात आणि सकारात्मक बदलांना गती देतात. मँग्रोव्हच्या संदर्भात ही संस्था एक महत्त्वाचे माध्यम ठरू शकते, ज्याद्वारे स्थानिक आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर संवर्धन कार्ये प्रभावीपणे राबवली जाऊ शकतील.
५. निष्कर्ष:
हा सेमिनार मँग्रोव्ह परिसंस्थेच्या संवर्धनासाठी एक मैलाचा दगड ठरू शकतो. यातून मिळणारे ज्ञान आणि उपायांमुळे आपण आपल्या किनारपट्टीचे संरक्षण करू शकतो, जैविक विविधतेला वाचवू शकतो आणि हवामान बदलाचा सामना करण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलू शकतो. आंतरराष्ट्रीय सहकार्य संस्था (JICA) आणि ‘जंगलातून जग बदलणारे व्यासपीठ’ यांसारख्या संस्थांच्या संयुक्त प्रयत्नांमुळे मँग्रोव्हचे महत्त्व अधोरेखित होईल आणि त्यांच्या संवर्धनासाठी एकत्रित प्रयत्न केले जातील.
森から世界を変えるプラットフォーム主催セミナー「マングローブの生態系サービス ～その活用と保全～」
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-07-10 05:55 वाजता, ‘森から世界を変えるプラットフォーム主催セミナー「マングローブの生態系サービス ～その活用と保全～」’ 国際協力機構 नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.