जर्मन स्टार्टअप इकोसिस्टम: अपेक्षेपेक्षा कमी कामगिरी?
ड्यूश बँक रिसर्चद्वारे, २७ जुलै २०२५ रोजी सकाळी १०:०० वाजता प्रकाशित झालेल्या ‘जर्मन स्टार्टअप इकोसिस्टम – पंचिंग ब्लो विथ इट्स वेट’ या पोडसेप्ट (Podzept) मधून जर्मनीतील स्टार्टअप परिसंस्थेच्या सद्यस्थितीवर प्रकाश टाकण्यात आला आहे. हा अहवाल जर्मनीच्या स्टार्टअप इकोसिस्टमची तुलना इतर प्रमुख अर्थव्यवस्थांशी करतो आणि काही महत्त्वपूर्ण निष्कर्ष सादर करतो.
प्रमुख निष्कर्ष आणि विश्लेषण:
हा अहवाल सूचित करतो की जर्मनीची स्टार्टअप इकोसिस्टम आपल्या आर्थिक ताकदीच्या तुलनेत अपेक्षेपेक्षा कमी कामगिरी करत आहे. यामागे अनेक कारणे असू शकतात, जी खालीलप्रमाणे आहेत:
-
निधी उभारणीतील (Funding) आव्हाने: जर्मन स्टार्टअप्सना जागतिक स्तरावरील प्रतिस्पर्धकांच्या तुलनेत कमी प्रमाणात भांडवल (capital) मिळते. विशेषतः सुरुवातीच्या टप्प्यातील (early-stage) आणि विकास टप्प्यातील (growth-stage) कंपन्यांना निधी मिळवणे अधिक कठीण जाते. मोठ्या व्हेंचर कॅपिटल (Venture Capital) डीलची संख्या आणि त्यांचे आकारमान या बाबतीत जर्मनी पिछाडीवर असल्याचे दिसून येते.
-
नवीन युनिकॉर्नची (Unicorns) निर्मिती: युनिकॉर्न म्हणजे $१ अब्ज पेक्षा जास्त मूल्यांकन असलेल्या स्टार्टअप्स. जर्मनीमध्ये नवीन युनिकॉर्न तयार होण्याचा वेग तुलनेने कमी आहे. इतर विकसित देशांच्या तुलनेत, जसे की अमेरिका आणि चीन, जर्मनी या क्षेत्रात मागे आहे.
-
तंत्रज्ञान आणि नवोपक्रमातील (Technology and Innovation) गुंतवणूक: जरी जर्मनी तंत्रज्ञान आणि अभियांत्रिकीमध्ये मजबूत असला तरी, सॉफ्टवेअर आणि डिजिटल सेवांवर आधारित स्टार्टअप्समध्ये गुंतवणुकीचा वेग अपेक्षेपेक्षा कमी आहे. संशोधन आणि विकासावर (R&D) अधिक लक्ष केंद्रित करण्याची आवश्यकता अहवालातून अधोरेखित होते.
-
नियामक आणि प्रशासकीय अडथळे (Regulatory and Administrative Hurdles): काही तज्ञांच्या मते, जर्मनीतील स्टार्टअप्सना व्यवसाय सुरू करणे, वाढवणे आणि त्यांचे संचालन करणे यासाठी काही नियामक आणि प्रशासकीय गुंतागुंतींचा सामना करावा लागतो. हे घटक नवीन व्यवसायांच्या वाढीला रोखू शकतात.
-
प्रतिभेची कमतरता (Talent Shortage): कुशल कर्मचाऱ्यांची, विशेषतः तंत्रज्ञान आणि व्यवस्थापन क्षेत्रातील व्यावसायिकांची कमतरता देखील स्टार्टअप्सच्या वाढीसाठी एक आव्हान ठरू शकते.
-
धोरणात्मक समर्थन (Policy Support): सरकारकडून मिळणारे धोरणात्मक समर्थन आणि प्रोत्साहन (incentives) वाढवण्याची गरज आहे. स्टार्टअप्ससाठी अनुकूल वातावरण निर्माण करणे, जसे की कर सवलती (tax breaks), सोप्या व्यवसाय परवानग्या आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सहकार्य वाढवणे, यावर अधिक भर देण्याची आवश्यकता आहे.
सकारात्मक बाजू आणि संधी:
या आव्हानांसोबतच, जर्मन स्टार्टअप इकोसिस्टममध्ये काही सकारात्मक बाबी आणि संधी देखील आहेत:
-
मजबूत औद्योगिक आधार (Strong Industrial Base): जर्मनीचा सुस्थापित औद्योगिक आधार आणि अभियांत्रिकीमधील कौशल्य हे नवीन तंत्रज्ञान-आधारित स्टार्टअप्ससाठी एक मजबूत पाया प्रदान करते.
-
उच्च-गुणवत्तेची संशोधन संस्था (High-Quality Research Institutions): जर्मनीमध्ये उत्कृष्ट विद्यापीठे आणि संशोधन संस्था आहेत, ज्या नाविन्यपूर्ण विचारांना आणि उद्योजकतेला प्रोत्साहन देऊ शकतात.
-
सरकारचे वाढते लक्ष (Growing Government Focus): जर्मन सरकार स्टार्टअप्सना प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध योजना राबवत आहे. भविष्यात या प्रयत्नांमध्ये आणखी वाढ होण्याची अपेक्षा आहे.
-
युरोपमधील मध्यवर्ती स्थान (Central Location in Europe): जर्मनीचे युरोपमधील मध्यवर्ती स्थान त्याला युरोपियन बाजारपेठेत प्रवेश करण्यासाठी एक मोक्याचे ठिकाण बनवते.
निष्कर्ष:
ड्यूश बँक रिसर्चचा हा अहवाल जर्मनीच्या स्टार्टअप परिसंस्थेपुढील आव्हानांवर प्रकाश टाकतो, परंतु त्याच वेळी भविष्यातील संधी देखील दर्शवतो. या इकोसिस्टमला ‘पंचिंग ब्लो विथ इट्स वेट’ म्हणजे आपल्या ताकदीच्या तुलनेत कमी कामगिरी करत असल्याचे म्हटले आहे, कारण निधी उभारणी, युनिकॉर्न निर्मिती आणि नवोपक्रमातील गुंतवणूक यासारख्या महत्त्वाच्या क्षेत्रांमध्ये सुधारणेला वाव आहे. योग्य धोरणात्मक पाठबळ, गुंतवणुकीत वाढ आणि नियामक सुलभता याद्वारे जर्मनी आपल्या स्टार्टअप इकोसिस्टमला जागतिक स्तरावर अधिक मजबूत बनवू शकते.
German startup ecosystem – punching below its weight
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘German startup ecosystem – punching below its weight’ Podzept from Deutsche Bank Research द्वारे 2025-07-07 10:00 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.