पुरस्कारप्राप्त काँक्रीट: हवामान बदलावर मात करण्याची अभियांत्रिकीतील क्रांती – Empa चे योगदान
प्रस्तावना
स्विस फेडरल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी झुरिच (ETH Zurich) शी संलग्न असलेल्या Empa (Swiss Federal Laboratories for Materials Science and Technology) संस्थेने अभियांत्रिकी जगतातील अत्यंत प्रतिष्ठेचा ‘ऑस्कर’ समजला जाणारा पुरस्कार पटकावला आहे. हा पुरस्कार त्यांना हवामान बदलावर मात करण्यासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरणाऱ्या ‘पुरस्कारप्राप्त काँक्रीट’ (Award-winning concrete) च्या विकासामुळे मिळाला आहे. हा शोध केवळ बांधकाम क्षेत्रातीलच नव्हे, तर जागतिक स्तरावर पर्यावरणाचे रक्षण करण्याच्या दिशेने एक मैलाचा दगड ठरू शकतो.
Empa आणि त्यांचे योगदान
Empa ही संस्था साहित्य विज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील संशोधन आणि विकासासाठी जगभर ओळखली जाते. त्यांनी विकसित केलेले हे नवीन प्रकारचे काँक्रीट, जे पारंपारिक काँक्रीटच्या तुलनेत कार्बन उत्सर्जन लक्षणीयरीत्या कमी करते, ते हवामान बदलाच्या गंभीर समस्येवर एक प्रभावी उपाय ठरू शकते.
पुरस्कारप्राप्त काँक्रीटची वैशिष्ट्ये आणि महत्त्व
- कार्बन उत्सर्जन कमी: काँक्रीटचे उत्पादन हे जगातील कार्बन उत्सर्जनाचे एक प्रमुख कारण आहे. Empa ने विकसित केलेल्या या नवीन तंत्रज्ञानामुळे काँक्रीट निर्मिती प्रक्रियेत लागणाऱ्या ऊर्जा आणि कार्बनचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात घटते. यामुळे बांधकाम उद्योगाचा पर्यावरणीय प्रभाव कमी होण्यास मदत होते.
- शाश्वत बांधकाम: हे नवीन काँक्रीट ‘शाश्वत बांधकामा’च्या (Sustainable Construction) ध्येयांना चालना देते. पर्यावरणास अनुकूल साहित्य वापरून आणि उत्पादन प्रक्रियेत सुधारणा करून, Empa ने भविष्यातील पिढ्यांसाठी अधिक सुरक्षित आणि टिकाऊ बांधकाम शक्य केले आहे.
- अभियांत्रिकीतील नावीन्य: हा पुरस्कार Empa च्या संशोधकांची दूरदृष्टी, नावीन्यपूर्ण विचार आणि अभियांत्रिकी कौशल्याची साक्ष देतो. त्यांनी केवळ एका समस्येवर उपाय शोधला नाही, तर तो उपाय व्यवहार्य आणि मोठ्या प्रमाणावर वापरण्यायोग्य बनवला आहे.
- जागतिक परिणाम: बांधकाम हा जागतिक स्तरावर चालणारा उद्योग आहे. त्यामुळे, Empa च्या या शोधाचा जागतिक स्तरावर मोठा सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. जगाला हवामान बदलाच्या गंभीर परिणामांना सामोरे जावे लागत असताना, अशा प्रकारची नावीन्यपूर्ण उत्पादने अत्यंत आवश्यक आहेत.
पुढील वाटचाल
हा पुरस्कार Empa च्या कार्यास एक नवी उंची देतो आणि त्यांच्या संशोधनाला प्रोत्साहन देतो. या तंत्रज्ञानाचा प्रत्यक्ष वापर वाढविण्यासाठी पुढील काळात अधिक संशोधन, चाचण्या आणि अंमलबजावणीची आवश्यकता असेल. परंतु, या पुरस्कारामुळे निश्चितच जगाचे लक्ष या महत्त्वपूर्ण शोधाकडे वेधले जाईल.
निष्कर्ष
Empa ला मिळालेला हा ‘ऑस्कर’ केवळ एका संस्थेचा सन्मान नाही, तर तो अभियांत्रिकी आणि विज्ञानाच्या सामर्थ्याचा गौरव आहे, ज्याद्वारे मानवी जीवनातील सर्वात मोठ्या आव्हानांवर मात करता येते. हे पुरस्कारप्राप्त काँक्रीट खऱ्या अर्थाने हवामान बदलाच्या लढाईत एक मैलाचा दगड ठरेल, अशी आशा आहे.
प्रकाशन तारीख: ३० जून २०२५, ०.०० वाजता, स्विस कन्फेडरेशन द्वारे.
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘Award-winning concrete to save the climate : The “Oscar” for engineering achievements goes to … Empa!’ Swiss Confederation द्वारे 2025-06-30 00:00 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.