२०२४ मध्ये मुलांमध्ये इंटरनेट साक्षरता: जपानच्या ‘जनरल अफेअर्स’ मंत्रालयाचा अहवाल
जपानच्या ‘जनरल अफेअर्स’ (総務省) मंत्रालयाने नुकताच ‘२०२४年度 青少年のインターネット・リテラシー指標等に係る調査結果’ (२०२४ मधील मुलांची इंटरनेट साक्षरता आणि संबंधित निर्देशांक यावरील सर्वेक्षण निकाल) अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. हा अहवाल ३० जून २०२५ रोजी सकाळी ८:१७ वाजता ‘करंट अवेयरनेस पोर्टल’ (カレントアウェアネス・ポータル) वर प्रकाशित झाला. हा अहवाल जपानमधील मुलांमध्ये इंटरनेटचा वापर, त्यासंबंधीचे धोके आणि त्यापासून बचाव करण्याच्या क्षमतेचे सखोल विश्लेषण करतो.
मुख्य निष्कर्ष आणि अहवालातील महत्त्वाचे मुद्दे:
हा अहवाल जपानमधील विविध वयोगटातील मुलांच्या इंटरनेट वापराच्या सवयी, त्यांची डिजिटल क्षमता आणि ऑनलाइन धोक्यांबद्दलची त्यांची जागरूकता यावर प्रकाश टाकतो. अहवालातील काही प्रमुख मुद्दे खालीलप्रमाणे आहेत:
- वाढता इंटरनेट वापर: अहवालानुसार, जपानमधील मुलांमध्ये स्मार्टफोन आणि इतर उपकरणांद्वारे इंटरनेटचा वापर सातत्याने वाढत आहे. याचा अर्थ असा की, मुले पूर्वीपेक्षा जास्त ऑनलाइन सक्रिय आहेत.
- डिजिटल साक्षरतेची गरज: इंटरनेटचा वाढता वापर पाहता, मुलांमध्ये केवळ माहिती शोधण्याची क्षमता नाही, तर ऑनलाइन उपलब्ध माहितीची सत्यता पडताळणे, आपली वैयक्तिक माहिती सुरक्षित ठेवणे आणि सायबरबुलिंगसारख्या धोक्यांना सामोरे जाणे यांसारख्या कौशल्यांचीही गरज आहे. अहवाल या डिजिटल साक्षरतेच्या महत्त्वावर जोर देतो.
- सायबर धोके आणि जागरूकता: अहवालात सायबरबुलिंग, ऑनलाइन फसवणूक, अयोग्य सामग्रीचा संपर्क आणि खाजगी माहितीचा गैरवापर यांसारख्या ऑनलाइन धोक्यांचाही उल्लेख आहे. मुलांमध्ये या धोक्यांबद्दल किती जागरूकता आहे आणि ते स्वतःचे संरक्षण कसे करू शकतात, यावरही अहवालात प्रकाश टाकण्यात आला आहे.
- पालकांची आणि शाळांची भूमिका: मुलांच्या सुरक्षित आणि जबाबदार इंटरनेट वापरासाठी पालक आणि शाळांची भूमिका किती महत्त्वाची आहे, यावरही अहवालात भर देण्यात आला आहे. मुलांना योग्य मार्गदर्शन करणे, त्यांच्या ऑनलाइन ॲक्टिव्हिटीजवर लक्ष ठेवणे आणि त्यांना सुरक्षिततेचे धडे देणे आवश्यक आहे, असे नमूद केले आहे.
- इंटरनेट साक्षरता निर्देशांक: अहवालात मुलांच्या इंटरनेट साक्षरतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी काही विशिष्ट निर्देशांक (indicators) विकसित केले आहेत. या निर्देशांकांच्या आधारे मुलांची सद्यस्थिती समजून घेण्यास मदत होते आणि सुधारणेसाठी आवश्यक ती पावले उचलता येतात.
- भविष्यातील धोरणे आणि उपाययोजना: या सर्वेक्षणाच्या निष्कर्षांवर आधारित, सरकार आणि संबंधित संस्था भविष्यात मुलांची इंटरनेट साक्षरता सुधारण्यासाठी आणि त्यांना ऑनलाइन धोक्यांपासून वाचवण्यासाठी कोणती धोरणे आणि उपाययोजना राबवू शकतात, याबद्दलही अहवालात सूचना केल्या आहेत.
सोप्या भाषेत सांगायचे तर:
हा अहवाल जपानमधील सरकारला सांगतो की, आजकालची मुले खूप जास्त इंटरनेट वापरतात. त्यामुळे, त्यांना फक्त इंटरनेट चालवता येणे पुरेसे नाही, तर इंटरनेटवर जी माहिती मिळते ती खरी आहे की खोटी हे ओळखता आले पाहिजे, आपली स्वतःची माहिती (जसे की फोटो किंवा पत्ता) इतरांना देता कामा नये आणि ऑनलाइन कोणी त्रास देत असेल तर काय करावे हेही त्यांना माहित असणे आवश्यक आहे. यासाठी पालक आणि शिक्षकांनी मुलांना मदत केली पाहिजे. हा अहवाल जपानमधील मुलांना इंटरनेट सुरक्षितपणे वापरता यावे यासाठी काय करायला हवे, याबद्दल मार्गदर्शन करतो.
हा अहवाल ‘जनरल अफेअर्स’ मंत्रालयाच्या वेबसाइटवर किंवा ‘करंट अवेयरनेस पोर्टल’वर उपलब्ध असेल, जिथे अधिक सविस्तर माहिती मिळू शकते. हा अहवाल जपानमध्ये मुलांच्या डिजिटल भविष्यासाठी एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.
総務省、「2024年度 青少年のインターネット・リテラシー指標等に係る調査結果」を公表
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-06-30 08:17 वाजता, ‘総務省、「2024年度 青少年のインターネット・リテラシー指標等に係る調査結果」を公表’ カレントアウェアネス・ポータル नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.