विषय: विशेष रासायनिक पदार्थ (Specific Chemical Substances) आणि सेंद्रिय सॉल्व्हेंट्स (Organic Solvents) वापरताना स्थानिक वायुवीजन प्रणालीची (Local Exhaust Ventilation System) मासिक तपासणी
स्रोत: पर्यावरण नवोपक्रम माहिती संस्था (EIC)
EIC (पर्यावरण नवोपक्रम माहिती संस्था) च्या माहितीनुसार:
कारखान्यांमध्ये किंवा इतर औद्योगिक ठिकाणी काही विशिष्ट रासायनिक पदार्थ आणि सेंद्रिय सॉल्व्हेंट्स वापरले जातात. यांचा वापर कर्मचाऱ्यांच्या आरोग्यासाठी धोकादायक ठरू शकतो. त्यामुळे, कर्मचाऱ्यांचे आरोग्य सुरक्षित ठेवण्यासाठी काही उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. त्यापैकी एक महत्त्वाची उपाययोजना म्हणजे स्थानिक वायुवीजन प्रणाली (Local Exhaust Ventilation System) स्थापित करणे.
स्थानिक वायुवीजन प्रणाली म्हणजे काय?
स्थानिक वायुवीजन प्रणाली एक प्रकारचे व्हेंटिलेशन सिस्टम (Ventilation System) आहे. हे सिस्टम हानिकारक रासायनिक पदार्थ आणि सेंद्रिय सॉल्व्हेंट्स हवेतून शोषून घेते आणि कर्मचाऱ्यांपर्यंत पोहोचण्यापासून रोखते. यामुळे कर्मचाऱ्यांचे श्वसनमार्गाचे आरोग्य सुरक्षित राहते.
मासिक तपासणी का आवश्यक आहे?
स्थानिक वायुवीजन प्रणाली योग्यरित्या कार्य करते की नाही हे तपासण्यासाठी तिची नियमितपणे तपासणी करणे आवश्यक आहे. कायद्यानुसार, विशेष रासायनिक पदार्थ आणि सेंद्रिय सॉल्व्हेंट्स वापरल्या जाणाऱ्या ठिकाणी स्थापित केलेल्या स्थानिक वायुवीजन प्रणालीची महिन्याला एकदा तपासणी करणे अनिवार्य आहे.
तपासणी कोण करते?
विशेष रासायनिक पदार्थ आणि सेंद्रिय सॉल्व्हेंट्सच्या कामाचे पर्यवेक्षण (Supervision) करण्यासाठी एक विशेष व्यक्ती नियुक्त केली जाते, ज्याला ‘कार्य प्रमुख’ (Work Chief) म्हणतात. ह्या ‘कार्य प्रमुखा’द्वारेच स्थानिक वायुवीजन प्रणालीची मासिक तपासणी केली जाते.
तपासणीमध्ये काय तपासले जाते?
मासिक तपासणीमध्ये खालील गोष्टी तपासल्या जातात:
- हवेचा प्रवाह (Air Flow): सिस्टीम योग्य प्रमाणात हवा शोषून घेत आहे की नाही.
- पंखा (Fan): पंखा व्यवस्थित काम करतोय की नाही.
- नलिका (Ducts): नलिकामध्ये काही गळती (Leakage) आहे का.
- फिल्टर (Filter): फिल्टर स्वच्छ आहे की नाही आणि तो बदलण्याची गरज आहे का.
- इतर भाग: सिस्टीमचे इतर भाग व्यवस्थित काम करत आहेत की नाही.
तपासणी अहवाल:
तपासणी दरम्यान आढळलेल्या त्रुटींची नोंद ठेवली जाते आणि त्या त्रुटी लवकरात लवकर दूर केल्या जातात. तपासणी अहवाल नियमितपणे अद्ययावत (Update) ठेवणे आवश्यक आहे.
महत्व:
स्थानिक वायुवीजन प्रणालीची नियमित तपासणी करणे कर्मचाऱ्यांच्या आरोग्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे. यामुळे कर्मचाऱ्यांमध्ये श्वसनमार्गाचे आजार होण्याचा धोका कमी होतो आणि ते सुरक्षितपणे काम करू शकतात.
इतर माहिती:
अधिक माहितीसाठी, आपण पर्यावरण नवोपक्रम माहिती संस्थेच्या (EIC) वेबसाइटला भेट देऊ शकता.
Re:特化物・有機溶剤作業主任者による局所排気装置の月次点検
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-06-20 08:08 वाजता, ‘Re:特化物・有機溶剤作業主任者による局所排気装置の月次点検’ 環境イノベーション情報機構 नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
556