न्युक्लिअर सुरक्षा: IAEA बोर्ड ऑफ गव्हर्नर्सला AUKUS चं निवेदन, जून २०२५
प्रस्तावना:
जून २०२५ मध्ये, यूके सरकारने ‘न्युक्लिअर सुरक्षा: IAEA बोर्ड ऑफ गव्हर्नर्सला AUKUS चं निवेदन’ (Nuclear safeguards: AUKUS statement to the IAEA Board of Governors) नावाचं एक निवेदन जारी केलं. या निवेदनात, ऑस्ट्रेलिया, यूके आणि अमेरिका (AUKUS) यांच्यातील सुरक्षा भागीदारीच्या अंतर्गत आण्विक (nuclear) सामग्रीच्या वापरासंबंधी माहिती दिली आहे.
AUKUS भागीदारी काय आहे?
AUKUS म्हणजे ऑस्ट्रेलिया, यूके (युनायटेड किंगडम) आणि यूएसए (युनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका) या तीन देशांमधील एक सुरक्षा करार आहे. या कराराचा उद्देश इंडो-पॅसिफिक प्रदेशात सुरक्षा आणि स्थिरता वाढवणे आहे. या करारांतर्गत, अमेरिका आणि यूके ऑस्ट्रेलियाला अणुऊर्जा-चालित पाणबुड्या (nuclear-powered submarines) मिळण्यास मदत करतील.
निवेदनातील मुख्य मुद्दे:
- आण्विक सामग्रीचा वापर: ऑस्ट्रेलिया अणुऊर्जा-चालित पाणबुड्या चालवण्यासाठी अणुभट्ट्यांमध्ये (nuclear reactors) वापरली जाणारी आण्विक सामग्री (nuclear material) खरेदी करेल. हे स्पष्ट करणे महत्त्वाचे आहे की, ऑस्ट्रेलिया अणुबॉम्ब बनवणार नाही. त्यांचा उद्देश केवळ पाणबुड्यांसाठी अणुऊर्जा वापरणे आहे.
- IAEA ची भूमिका: IAEA (International Atomic Energy Agency) ही एक आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे जी जगातील अणुऊर्जा कार्यक्रमांवर लक्ष ठेवते. AUKUS देशांनी IAEA ला आश्वासन दिले आहे की ते IAEA च्या नियमांनुसारच काम करतील आणि आण्विक सामग्रीचा वापर केवळ शांततापूर्ण कामांसाठीच करतील.
- पारदर्शकता: AUKUS देशांनी हे सुनिश्चित केले आहे की, या करारातील सर्व माहिती IAEA ला वेळोवेळी दिली जाईल, जेणेकरून IAEA ला सर्व गोष्टींची माहिती असेल. कोणताही गैरसमज होऊ नये यासाठी हे आवश्यक आहे.
- सुरक्षा: अणुऊर्जा प्रकल्पांमध्ये सुरक्षा सर्वात महत्त्वाची असते. त्यामुळे, AUKUS देशांनी सुरक्षा मानकांचे (safety standards) पालन करण्याचे वचन दिले आहे.
या निवेदनाचे महत्त्व:
हे निवेदन महत्त्वाचे आहे कारण ते AUKUS भागीदारीच्या अंतर्गत आण्विक सामग्रीच्या वापराबाबत जगाला स्पष्टता देते. यामुळे IAEA आणि इतर देशांना हे समजण्यास मदत होते की, AUKUS चा उद्देश केवळ शांततापूर्ण कामांसाठी अणुऊर्जेचा वापर करणे आहे, अणुबॉम्ब बनवणे नाही.
निष्कर्ष:
AUKUS च्या या निवेदनामुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर विश्वास निर्माण होण्यास मदत होईल आणि अणुऊर्जेच्या सुरक्षित वापराला प्रोत्साहन मिळेल.
Nuclear safeguards: AUKUS statement to the IAEA Board of Governors, June 2025
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-06-12 14:04 वाजता, ‘Nuclear safeguards: AUKUS statement to the IAEA Board of Governors, June 2025’ GOV UK नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
320