रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) निष्क्रिय खाती/ न मागितलेल्या ठेवी (Inoperative Accounts/ Unclaimed Deposits) संदर्भात सुधारित सूचना जारी केल्या आहेत. या सुधारणा बँक ऑफ इंडियाने 12 जून 2025 रोजी प्रसिद्ध केल्या आहेत. या बदलांमुळे बँक खातेदार आणि ठेवीदारांवर काय परिणाम होईल, हे आपण सोप्या भाषेत पाहूया:
** Inoperative Accounts/ Unclaimed Deposits म्हणजे काय? * निष्क्रिय खाते (Inoperative Account): जर बचत खाते (Saving Account) किंवा चालू खाते (Current Account) मध्ये 2 वर्षांपेक्षा जास्त काळ कोणताही व्यवहार झाला नाही, तर ते निष्क्रिय (Inactive) मानले जाते. * न मागितलेली ठेव (Unclaimed Deposit):** जेव्हा मुदत ठेव (Fixed Deposit) किंवा इतर कोणत्याही ठेव योजनेची मुदत पूर्ण झाल्यावर, त्याची रक्कम खातेदाराने बँकेतून काढली नाही, तर ती न मागितलेली ठेव होते.
नवीन नियमांनुसार महत्वाचे बदल: रिझर्व्ह बँकेने ग्राहकांच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी काही महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत, ते खालीलप्रमाणे:
-
निष्क्रिय खात्यांवरील शुल्क (Charges on Inoperative Accounts): बँक निष्क्रिय खात्यांवर कोणतेही सेवा शुल्क (Service Charges) लावू शकत नाही. म्हणजे, खाते निष्क्रिय झाले तरी बँक त्यातून पैसे कापू शकत नाही.
-
न मागितलेल्या ठेवींवरील व्याज (Interest on Unclaimed Deposits): मुदत पूर्ण झालेल्या परंतु न मागितलेल्या ठेवींवर बचत खात्याप्रमाणे व्याज मिळत राहील. त्यामुळे खातेदाराला त्याचे पैसे काढायला उशीर झाला तरी नुकसान होणार नाही.
-
खाते पुन्हा सुरु करण्याची प्रक्रिया (Re-activation Process): बँकांना निष्क्रिय खाते पुन्हा सुरु करण्याची प्रक्रिया सोपी आणि जलद करावी लागेल. यासाठी कमी कागदपत्रांची आवश्यकता असावी आणि ग्राहकांना त्रास होऊ नये.
-
नियम आणि शर्तींचे पालन (Compliance): बँकांनी त्यांच्या वेबसाईटवर निष्क्रिय खाती आणि न मागितलेल्या ठेवींची माहिती देणे आवश्यक आहे. तसेच, खातेदारांना वेळोवेळी याबाबत माहिती देऊन, त्यांचे पैसे परत मिळवण्यास मदत करणे आवश्यक आहे.
-
ग्राहक जागरूकता (Customer Awareness): रिझर्व्ह बँक ग्राहकांना त्यांच्या निष्क्रिय खात्यांबद्दल आणि न मागितलेल्या ठेवींबद्दल जागरूक राहण्यास प्रोत्साहित करते. नियमितपणे आपले बँक खाते तपासा आणि बँकेकडून येणारे संदेश (SMS/Email) पाहत राहा.
या बदलांचा तुमच्यावर काय परिणाम होईल? * आर्थिक नुकसान टळेल: निष्क्रिय खात्यांवर शुल्क लागणार नाही आणि न मागितलेल्या ठेवीवर व्याज मिळत राहील, त्यामुळे तुमचे आर्थिक नुकसान टळेल. * त्रासरहित सेवा: खाते पुन्हा सुरु करण्याची प्रक्रिया सोपी झाल्यामुळे तुम्हाला बँकेत कमी त्रास होईल. * जागरूकता: रिझर्व्ह बँकेच्या प्रयत्नांमुळे तुम्ही तुमच्या खात्यांबाबत अधिक जागरूक राहाल.
हे बदल तुमच्यासाठी खूपच फायद्याचे आहेत. त्यामुळे आता तुम्ही तुमच्या निष्क्रिय खात्यांबद्दल आणि न मागितलेल्या ठेवींबद्दल अधिक माहिती घेऊन, त्यांचे व्यवस्थापन चांगल्या प्रकारे करू शकता.
Inoperative Accounts/ Unclaimed Deposits in Banks – Revised Instructions (Amendment) 2025
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-06-12 13:10 वाजता, ‘Inoperative Accounts/ Unclaimed Deposits in Banks – Revised Instructions (Amendment) 2025’ Bank of India नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
439