
डेटा सेंटरच्या संकल्पनेत बदल: एक नवीन दृष्टीकोन
पर्यावरण नवोपक्रम माहिती संस्थेने (EIC) 10 जून 2025 रोजी ‘बदलत्या काळातील डेटा सेंटरची संकल्पना’ या विषयावर एक माहितीपूर्ण लेख प्रकाशित केला आहे. या लेखात, डेटा सेंटरमध्ये होत असलेले बदल आणि भविष्यात ते कसे अधिक चांगले बनवता येतील यावर चर्चा केली आहे.
डेटा सेंटर म्हणजे काय?
डेटा सेंटर हे एक मोठे ठिकाण असते, जिथे अनेक कॉम्प्युटर सर्व्हर (computer servers) आणि संबंधित उपकरणे ठेवलेली असतात. हे सर्व्हर इंटरनेट आणि इतर नेटवर्कद्वारे डेटा साठवतात, प्रक्रिया करतात आणि वितरीत करतात. सोप्या भाषेत सांगायचे झाल्यास, डेटा सेंटर हे आपल्या डिजिटल जगाचे हृदय आहे.
डेटा सेंटरमध्ये बदल का होत आहेत?
आजकाल, डेटा मोठ्या प्रमाणात तयार होत आहे. त्यामुळे डेटा सेंटर्सवर जास्त डेटा साठवण्याची आणि तो जलद प्रक्रिया करण्याची गरज आहे. यामुळे डेटा सेंटर्स अधिक ऊर्जा वापरत आहेत, ज्यामुळे पर्यावरणावर नकारात्मक परिणाम होत आहे. म्हणून, डेटा सेंटर्सला अधिक कार्यक्षम आणि पर्यावरणपूरक बनवण्याची गरज आहे.
लेखातील मुख्य मुद्दे:
- ऊर्जा कार्यक्षमतेवर लक्ष: डेटा सेंटर्सला ऊर्जा कार्यक्षम बनवण्यासाठी नवीन तंत्रज्ञान आणि उपायांचा वापर करणे आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, थंड करण्यासाठी कमी ऊर्जा वापरणारे तंत्रज्ञान वापरणे, सौर ऊर्जा आणि पवन ऊर्जा यांसारख्या अक्षय ऊर्जा स्रोतांचा वापर करणे.
- जागेचा योग्य वापर: डेटा सेंटर्स उभ्या (vertical) पद्धतीने बांधणे जेणेकरून कमी जागेत जास्त सर्व्हर ठेवता येतील.
- डेटा व्यवस्थापनात सुधारणा: डेटा अधिक कार्यक्षमतेने व्यवस्थापित करण्यासाठी आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (artificial intelligence) आणि मशीन लर्निंग (machine learning) सारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर करणे.
- पर्यावरणाचे संरक्षण: डेटा सेंटर्समुळे होणारे कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यासाठी उपाय करणे. पुनर्वापर (recycling) आणि कचरा व्यवस्थापनावर लक्ष देणे.
भविष्यातील दृष्टीकोन:
डेटा सेंटर्स केवळ डेटा साठवणूक आणि प्रक्रिया केंद्र न राहता, ते ऊर्जा निर्मिती आणि वितरणाचे केंद्र बनू शकतात. डेटा सेंटर्स स्थानिक समुदायांना मदत करू शकतील आणि रोजगाराच्या संधी निर्माण करू शकतील.
निष्कर्ष:
‘बदलत्या काळातील डेटा सेंटरची संकल्पना’ हा लेख डेटा सेंटर उद्योगाला एका नवीन दिशेने विचार करण्यास प्रवृत्त करतो.Data centers अधिकाधिक कार्यक्षम, टिकाऊ आणि पर्यावरणपूरक बनवण्याची गरज आहे, जेणेकरून ते भविष्यातही महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावू शकतील.
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-06-10 02:29 वाजता, ‘変革期を迎えるデータセンター構想’ 環境イノベーション情報機構 नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
484