जगातील जंगलतोडीचा वाढता धोका: 2024 मध्ये विक्रमी उच्चांक
पर्यावरण इनोव्हेशन माहिती संस्थेने (EIC) दिलेल्या माहितीनुसार, जागतिक संसाधन संस्थेने (World Resources Institute – WRI) 2024 च्या जंगलतोडीच्या आकडेवारीवर एक अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. या अहवालानुसार, 2024 मध्ये जगामध्ये मोठ्या प्रमाणात जंगलतोड झाली आहे, जी आतापर्यंतची सर्वात जास्त आहे. विशेषतः उष्णकटिबंधीय (tropical) प्रदेशात जंगलतोडीचे प्रमाण चिंताजनक आहे.
आकडेवारी काय सांगते?
अहवालानुसार, 2024 मध्ये उष्णकटिबंधीय प्रदेशात दर मिनिटाला 18 फुटबॉल मैदानांच्या आकाराचे जंगल तोडण्यात आले. याचा अर्थ दररोज हजारो हेक्टर जंगल नष्ट झाले. ही आकडेवारी मागील वर्षांच्या तुलनेत खूपच जास्त आहे आणि यामुळे अनेक गंभीर समस्या निर्माण होण्याची शक्यता आहे.
जंगलतोडीची कारणे काय आहेत?
जंगलतोडीची अनेक कारणे आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- शेती: शेतीसाठी जमिनीची मागणी वाढत आहे. त्यामुळे अनेक ठिकाणी जंगलतोड करून शेती केली जाते.
- पशुपालन: गुरांसाठी चराई क्षेत्र वाढवण्यासाठी जंगले तोडली जातात, ज्यामुळे नैसर्गिक अधिवासाचे नुकसान होते.
- लाकूडतोड: इमारती आणि फर्निचरसाठी लाकडाची मागणी वाढत आहे, त्यामुळे व्यापारी स्तरावर जंगलतोड केली जाते.
- खाणकाम: खनिजे काढण्यासाठी जमिनीची गरज असते, त्यामुळे अनेकदा जंगले नष्ट केली जातात.
- शहरीकरण: शहरे वाढत असल्यामुळे घरांसाठी आणि इतर बांधकामांसाठी जमिनीची आवश्यकता असते, ज्यामुळे जंगलतोड होते.
जंगलतोडीचे परिणाम काय आहेत?
जंगलतोडीचे गंभीर परिणाम पर्यावरणावर आणि मानवी जीवनावर होतात. त्यापैकी काही परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:
- havaमान बदल: जंगले कार्बन डायऑक्साइड शोषून घेतात आणि हवामानाचे संतुलन राखतात. जंगलतोडीमुळे वातावरणातील कार्बन डायऑक्साइडचे प्रमाण वाढते, ज्यामुळे global warming (जागतिक तापमान वाढ) होते.
- जैवविविधतेचे नुकसान: जंगले अनेक वनस्पती आणि प्राण्यांचे घर असतात. जंगलतोडीमुळे त्यांचे नैसर्गिक अधिवास नष्ट होतात आणि अनेक प्रजाती extinction (लुप्त) होण्याचा धोका निर्माण होतो.
- नैसर्गिक आपत्ती: जंगलतोडीमुळे जमिनीची धूप वाढते आणि पूर येण्याची शक्यता वाढते.
- पाण्याचे संकट: जंगले पाणी साठवून ठेवण्यास मदत करतात. जंगलतोडीमुळे पाण्याची उपलब्धता कमी होते आणि दुष्काळ पडण्याची शक्यता वाढते.
यावर उपाय काय?
जंगलतोड थांबवण्यासाठी आणि त्याचे दुष्परिणाम कमी करण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करणे गरजेचे आहे. काही महत्त्वाचे उपाय खालीलप्रमाणे आहेत:
- जंगलतोड थांबवणे: कायद्यांचे कठोर पालन करणे आणि जंगलतोड करणाऱ्यांवर कडक कारवाई करणे आवश्यक आहे.
- वृक्षारोपण: मोठ्या प्रमाणावर वृक्षारोपण करणे आणि नवीन जंगले तयार करणे हा एक महत्त्वाचा उपाय आहे.
- sustainable farming (शाश्वत शेती): पर्यावरणाचे रक्षण करणाऱ्या शेती पद्धतींचा वापर करणे आवश्यक आहे.
- जागरूकता: लोकांना जंगलतोडीच्या दुष्परिणामांबद्दल जागरूक करणे आणि त्यांना वृक्षारोपणासाठी प्रोत्साहित करणे आवश्यक आहे.
- सरकारी धोरणे: सरकारने जंगलांचे संरक्षण करण्यासाठी प्रभावी धोरणे तयार करणे आणि त्यांची अंमलबजावणी करणे आवश्यक आहे.
जंगलतोड ही एक जागतिक समस्या आहे आणि यावर तातडीने उपाय करणे आवश्यक आहे. आपण सर्वांनी एकत्र येऊन काम केले, तर आपण आपल्या जंगलांचे संरक्षण करू शकतो आणि भविष्यातील पिढ्यांसाठी एक सुरक्षित आणि निरोगी जग निर्माण करू शकतो.
世界資源研究所、2024年の森林消失面積は過去最大で熱帯では毎分サッカー場18面分と報告
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-06-04 01:00 वाजता, ‘世界資源研究所、2024年の森林消失面積は過去最大で熱帯では毎分サッカー場18面分と報告’ 環境イノベーション情報機構 नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
448