जर्मन Bundestag मध्ये विभागणीचे सूत्र: जागा कशा ठरवल्या जातात?
जर्मन Bundestag (जर्मन संसद) मध्ये प्रत्येक राजकीय पक्षाला किती जागा मिळायला हव्यात, हे ठरवण्यासाठी एक खास पद्धत वापरली जाते. या पद्धतीनुसार, कोणत्या पक्षाला किती मते मिळाली आहेत, यानुसार जागांचे वाटप केले जाते. 9 मे 2025 रोजी Bundestag ने या संदर्भात एक माहिती प्रसिद्ध केली, ज्यात हे गणित कसं चालतं हे स्पष्ट केलं आहे.
हे गणित काय आहे?
जर्मनीमध्ये Bundestag च्या निवडणुका होतात, तेव्हा प्रत्येक मतदार दोन मतं देतो. पहिलं मत थेट आपल्या भागातील (constituency) उमेदवाराला जातं आणि दुसरं मत एखाद्या राजकीय पक्षाला (party) जातं. या दुसऱ्या मताला खूप महत्त्व आहे, कारण याच मतांवरून ठरतं की कोणत्या पक्षाला किती जागा मिळणार.
अंतिम आकडेवारी कशी ठरते?
- एकूण जागा: Bundestag मध्ये कमीतकमी 598 जागा असतात. पण काहीवेळा जास्तही असू शकतात.
- पक्षीय कोटा (Party Quota): प्रत्येक पक्षाला मिळालेल्या दुसऱ्या मतांच्या आधारावर एक ‘पक्षीय कोटा’ ठरवला जातो. म्हणजे कोणत्या पक्षाला किती टक्के मतं मिळाली आहेत, हे पाहिलं जातं.
- जागांचे वाटप: मग याच कोट्यानुसार प्रत्येक पक्षाला जागा दिल्या जातात. ज्या पक्षाला जास्त मतं, त्याला जास्त जागा मिळतात.
- Overhang Mandates (अतिरिक्त जागा): कधीकधी असं होतं की एखाद्या पक्षाने थेट निवडणुकीत (constituency election) जास्त जागा जिंकल्या, पण त्यांना मिळालेल्या मतांच्या हिशोबाने तेवढ्या जागा मिळत नाहीत. अशा परिस्थितीत, त्या पक्षाला ‘Overhang Mandates’ मिळतात, म्हणजे जास्तच्या जागा मिळतात. यामुळे Bundestag मधील एकूण जागांची संख्या वाढू शकते.
- Leveling Seats (समतोल जागा): Overhang Mandates मुळे निवडणुकीतील निकाल थोडा वेगळा येऊ शकतो. त्यामुळे इतर पक्षांना ‘Leveling Seats’ दिल्या जातात, ज्यामुळे सगळ्या पक्षांना त्यांच्या मतांच्या प्रमाणात जागा मिळतील आणि Bundestag मध्ये कुणावरही अन्याय होणार नाही.
हे सगळं महत्त्वाचं का आहे?
जर्मनीमध्ये सरकार बनवण्यासाठी Bundestag मधील जागांचं गणित खूप महत्त्वाचं आहे. कोणत्या पक्षांना किती जागा मिळतात, यावरच ठरतं की कोण सरकार बनवेल आणि कोण विरोधी पक्षात बसेल. त्यामुळे हे सूत्र सगळ्यांना माहीत असणं आवश्यक आहे, जेणेकरून लोकांना निवडणुकीच्या निकालाचा अर्थ लावता येईल.
साध्या भाषेत सांगायचं तर, Bundestag मध्ये जागांचं वाटप हेVoting system (मतदान प्रणाली) आणि गणितीय सूत्र वापरून ठरवलं जातं, ज्यामुळे प्रत्येक पक्षाला न्याय मिळतो आणि लोकांच्या मतांचा आदर राखला जातो.
Verfahren für die Berechnung der Stellenanteile der Fraktionen
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-05-09 01:57 वाजता, ‘Verfahren für die Berechnung der Stellenanteile der Fraktionen’ Aktuelle Themen नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
603