नासाच्या दुर्बिणी कृष्णविवराच्या (ब्लॅक होल) एका अद्भुत घटनेचा वेध घेत आहेत
नासाच्या दुर्बिणींनी कृष्णविवराच्या (ब्लॅक होल) एका अनोख्या घटनेचा वेध घेतला आहे. ही घटना एखाद्या संगीत नाटकासारखी आहे, ज्यात विविध वाद्ये एका सुरात वाजतात. शास्त्रज्ञांना कृष्णविवराच्या भोवतीच्या वातावरणात काही विशेष बदल आढळले आहेत. हे बदल नेमके काय आहेत आणि ते का घडत आहेत, याचा अभ्यास करण्यासाठी नासाच्या चंद्रा एक्स-रे वेधशाळेसह (Chandra X-ray Observatory) इतर दुर्बिणी महत्त्वपूर्ण माहिती गोळा करत आहेत.
या घटनेत काय आहे खास?
- कृष्णविवराच्या जवळच्या जागेत वायू आणि धूळ फिरत असतात. हे मिश्रण हळूहळू कृष्णविवरात ओढले जाते.
- या प्रक्रियेत, वायू आणि धूळ अतिशय वेगाने फिरतात आणि गरम होतात. त्यामुळे ते प्रकाश उत्सर्जित करतात, ज्यामुळे कृष्णविवराच्या भोवती एक तेजस्वी वलय तयार होते.
- शास्त्रज्ञांना या वलयात काही विशिष्ट प्रकारच्या लहरी (waves) आढळल्या आहेत. ह्या लहरींमुळे प्रकाशाची तीव्रता कमी-जास्त होते. ह्या बदलांचा अभ्यास करून कृष्णविवराच्या भोवती काय चालले आहे, हे समजून घेण्यास मदत होते.
शास्त्रज्ञांना काय समजले?
या अभ्यासात शास्त्रज्ञांना कृष्णविवराच्या भोवतीच्या जागेची संरचना आणि तेथील भौतिक प्रक्रियांची माहिती मिळत आहे. कृष्णविवराच्या जवळ वायू आणि धूळ कसे फिरतात, ते कसे गरम होतात आणि प्रकाश कसा उत्सर्जित करतात, हे समजणे महत्वाचे आहे. या ज्ञानामुळे कृष्णविवराच्या वाढीबद्दल आणि आकाशगंगा (galaxy) निर्मितीच्या प्रक्रियेबद्दल अधिक माहिती मिळू शकेल.
चंद्रा एक्स-रे वेधशाळेची भूमिका
चंद्रा एक्स-रे वेधशाळा एक्स-रे किरणांचा अभ्यास करते. कृष्णविवराच्या भोवतीच्या अत्यंत उष्ण वायूद्वारे उत्सर्जित होणारे एक्स-रे किरण चंद्रा वेधशाळेने पकडले. या माहितीमुळे शास्त्रज्ञांना कृष्णविवराच्या जवळील उच्च-ऊर्जा प्रक्रियांचा अभ्यास करता येत आहे.
भविष्यातील संशोधन
नासाच्या इतर दुर्बिणी आणि चंद्रा वेधशाळेच्या एकत्रित प्रयत्नांमुळे कृष्णविवराच्या या घटनेचे रहस्य उलगडण्यास मदत होईल. भविष्यात, शास्त्रज्ञ या माहितीचा उपयोग करून कृष्णविवराच्या भोवतीच्या वातावरणाचे अधिक चांगले मॉडेल तयार करतील, ज्यामुळे कृष्णविवरांची रहस्यमय दुनिया समजण्यास मदत होईल.
सोप्या भाषेत:
imm कृष्णविवराच्या (ब्लॅक होल) जवळ शास्त्रज्ञांना काहीतरी नवीन आणि इंटरेस्टिंग (Interesting) दिसले आहे. तेथील वायू आणि धूळ यांच्यामुळे तयार झालेल्या प्रकाशात बदल होत आहेत. हे बदल का होतात आणि याचा कृष्णविवरावर काय परिणाम होतो, याबद्दल नासाचे शास्त्रज्ञ अधिक माहिती मिळवत आहेत. चंद्रा दुर्बिणीमुळे त्यांना एक्स-रे किरणांच्या मदतीने रहस्यमय कृष्णविवराच्या आत डोकावण्याची संधी मिळत आहे!
NASA Telescopes Tune Into a Black Hole Prelude, Fugue
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-05-08 15:40 वाजता, ‘NASA Telescopes Tune Into a Black Hole Prelude, Fugue’ NASA नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
117