अमेरिकेतील कॉलेज आणि रिसर्च लायब्ररी असोसिएशन (ACRL) आणि जनरेटिव्ह एआय (Generative AI)
परिचय:
अमेरिकेतील कॉलेज आणि रिसर्च लायब्ररी असोसिएशन (ACRL) ही संस्था शैक्षणिक आणि संशोधन क्षेत्रातील लायब्ररी आणि माहिती तज्ञांसाठी काम करते. ‘कॉलेज & रिसर्च लायब्ररीज’ (College & Research Libraries) नावाचे एक मासिक ACRL प्रकाशित करते. या मासिकात शैक्षणिक लायब्ररी संदर्भातील महत्वाचे लेख आणि संशोधन प्रकाशित केले जातात.
जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) आणि लायब्ररी:
आजकाल जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) खूप चर्चेत आहे. यात चॅटजीपीटी (ChatGPT) सारख्या टूल्सचा समावेश आहे, जे टेक्स्ट, इमेज आणि इतर प्रकारचा डेटा तयार करू शकतात. यामुळे शिक्षण, संशोधन आणि लायब्ररीच्या कामावर मोठा परिणाम होत आहे. ACRL ने या नवीन तंत्रज्ञानाकडे लक्ष देणे आणि धोरणे तयार करणे महत्वाचे आहे.
ACRL आणि धोरण निर्मिती:
ACRL त्यांच्या मासिकाद्वारे जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) संबंधित धोरणे तयार करण्यावर भर देत आहे. ‘कॉलेज & रिसर्च लायब्ररीज’ मासिकातील लेखांमध्ये यावर विचार केला जातो की लायब्ररीने एआय टूल्सचा वापर कसा करावा, त्याचे फायदे आणि तोटे काय आहेत आणि वापरकर्त्यांना याबद्दल मार्गदर्शन कसे करावे.
धोरणांची आवश्यकता:
जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) च्या वापरासाठी काही मार्गदर्शक तत्त्वे (guidelines) आणि धोरणे असणे आवश्यक आहे, जसे की:
- अचूकता आणि विश्वासार्हता: एआयने तयार केलेल्या माहितीची सत्यता तपासणे आवश्यक आहे. लायब्ररीने लोकांना माहितीच्या स्रोतांचे मूल्यांकन करण्यास मदत केली पाहिजे.
- नैतिक विचार: एआय वापरताना नैतिक मुद्दे जसे की कॉपीराइट (copyright), डेटा गोपनीयता (data privacy) आणि गैरवापर टाळणे महत्त्वाचे आहे.
- शिक्षण आणि प्रशिक्षण: लायब्ररी कर्मचाऱ्यांसाठी एआय टूल्स वापरण्याचे प्रशिक्षण आवश्यक आहे, जेणेकरून ते वाचकांना योग्य मार्गदर्शन करू शकतील.
लायब्ररीची भूमिका:
या युगात लायब्ररीची भूमिका अधिक महत्त्वाची आहे. लायब्ररीने माहिती साक्षरता (information literacy) वाढवणे, लोकांना एआय टूल्स योग्य प्रकारे वापरण्यास शिकवणे आणि नवीन तंत्रज्ञानाचा उपयोग संशोधनासाठी कसा करायचा हे सांगणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष:
ACRL ‘कॉलेज & रिसर्च लायब्ररीज’ मासिकाद्वारे जनरेटिव्ह एआय (Generative AI) च्या धोरणांवर लक्ष केंद्रित करत आहे. लायब्ररी आणि माहिती तज्ञांनी एकत्र येऊन एआयचा योग्य वापर कसा करायचा, याबाबत विचार करणे आणि धोरणे तयार करणे आवश्यक आहे. यामुळे शिक्षण आणि संशोधनात सुधारणा करता येतील आणि लोकांना अचूक माहिती मिळू शकेल.
टीप: ही माहिती current.ndl.go.jp/car/252484 या वेबसाइटवर आधारित आहे. अधिक माहितीसाठी आपण हे मासिक आणि ACRL ची वेबसाइट पाहू शकता.
米国の大学・研究図書館協会（ACRL）の“College & Research Libraries”誌における、生成AIに関するポリシーの策定（文献紹介）
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-05-08 08:39 वाजता, ‘米国の大学・研究図書館協会（ACRL）の“College & Research Libraries”誌における、生成AIに関するポリシーの策定（文献紹介）’ カレントアウェアネス・ポータル नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा. कृपया मराठीत उत्तर द्या.
142