WTO कृषी समितीने पारदर्शकता आणि माहिती वाढवण्यासाठी दोन महत्त्वाचे निर्णय घेतले
जागतिक व्यापार संघटनेच्या (WTO) कृषी समितीने 25 मार्च 2025 रोजी दोन महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतले. या निर्णयांचा उद्देश कृषी व्यापारात अधिक पारदर्शकता (Transparency) आणणे आणि सदस्यांना एकमेकांना माहिती देणे-घेणे वाढवणे आहे. यामुळे कृषी क्षेत्रातील व्यापार अधिक न्याय्य आणि predictable (अंदाजे लावता येणारा) होण्यास मदत होईल.
पहिला निर्णय:
पहिला निर्णय ‘कृषी domestic support (घरगुती आधार)’ संदर्भात आहे. Domestic support म्हणजे सरकार आपल्या देशातील शेतकऱ्यांना विविध प्रकारे आर्थिक मदत करते, जसे की खतांवर subsidy (अनुदान) देणे, कर्जावरील व्याज माफ करणे, किंवा Minimum Support Price (MSP) जाहीर करून शेतमालाची खरेदी करणे.
WTO च्या नियमांनुसार, सदस्य देशांना आपल्या domestic support च्या धोरणांची माहिती WTO ला नियमितपणे द्यावी लागते. या माहितीत किती subsidy दिली, कोणत्या पिकासाठी दिली, आणि त्याचा व्यापारावर काय परिणाम झाला, हे सांगावे लागते.
नवीन निर्णयानुसार, सदस्यांना आता ही माहिती अधिक तपशीलवार आणि वेळेवर द्यावी लागेल. यामुळे इतर सदस्यांना कोणत्या देशाने किती subsidy दिली आहे, हे समजेल आणि त्यानुसार ते आपल्या व्यापार धोरणांमध्ये बदल करू शकतील.
दुसरा निर्णय:
दुसरा निर्णय ‘Export restrictions (निर्यात निर्बंध)’ संदर्भात आहे. Export restrictions म्हणजे सरकार एखाद्या विशिष्ट शेतमालाच्या निर्यातीवर काही निर्बंध लावते, जसे की निर्यातबंदी करणे किंवा निर्यात शुल्क (export tax) वाढवणे.
अशा निर्बंधांमुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात शेतमालाची उपलब्धता कमी होते आणि किमती वाढू शकतात. WTO च्या नियमांनुसार, सदस्यांना export restrictions लावण्यापूर्वी WTO ला सूचना द्यावी लागते.
नवीन निर्णयानुसार, सदस्यांना आता export restrictions लावण्याची कारणे आणि त्याचा संभाव्य परिणाम याबद्दल अधिक माहिती द्यावी लागेल. तसेच, हे निर्बंध किती काळासाठी असतील, हे देखील सांगावे लागेल. यामुळे इतर सदस्यांना या निर्बंधांचा अंदाज येईल आणि ते त्यांच्यासाठी तयार राहू शकतील.
या निर्णयांचे फायदे काय आहेत?
- कृषी व्यापारात अधिक पारदर्शकता येईल.
- सदस्य देशांना एकमेकांच्या धोरणांची माहिती मिळेल.
- अंदाज बांधणे सोपे होईल आणि त्यानुसार निर्णय घेता येतील.
- लहान आणि विकसनशील देशांना (developing countries) मोठ्या देशांच्या धोरणांचा सामना करण्यासाठी अधिक चांगली तयारी करता येईल.
- एकंदरीत, कृषी व्यापार अधिक न्याय्य आणि predictable होईल.
हे दोन्ही निर्णय कृषी व्यापाराला अधिक चांगले बनवण्यासाठी WTO च्या प्रयत्नांचा भाग आहेत.
पारदर्शकता, सूचना वाढविण्यासाठी कृषी समिती दोन निर्णय स्वीकारते
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
2025-03-25 17:00 वाजता, ‘पारदर्शकता, सूचना वाढविण्यासाठी कृषी समिती दोन निर्णय स्वीकारते’ WTO नुसार प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख सोप्या भाषेत लिहा.
38