एकाकीपणामुळे दर तासाला १०० लोकांचा मृत्यू: संयुक्त राष्ट्रांच्या आरोग्य संस्थेचा अहवाल
संयुक्त राष्ट्रांच्या आरोग्य संस्थेने (World Health Organization – WHO) नुकत्याच प्रसिद्ध केलेल्या एका धक्कादायक अहवालानुसार, जगभरात दर तासाला तब्बल १०० लोकांचा मृत्यू एकाकीपणाशी संबंधित कारणांमुळे होतो. हा अहवाल, ‘आरोग्य’ (Health) या विभागाद्वारे ३० जून २०२५ रोजी दुपारी १२:०० वाजता प्रकाशित झाला असून, तो एकाकीपणाच्या वाढत्या गंभीर समस्येकडे लक्ष वेधतो.
एकाकीपणा: एक जागतिक आरोग्य संकट
एकाकीपणा ही केवळ एक भावनिक स्थिती नसून, ती आता एक गंभीर सार्वजनिक आरोग्य समस्या बनली आहे. WHO च्या अहवालानुसार, एकाकीपणामुळे होणारे मृत्यू हे हृदयविकार, पक्षाघात, कर्करोग आणि इतर अनेक शारीरिक तसेच मानसिक आजारांच्या धोक्यांइतकेच किंवा त्याहून अधिक गंभीर आहेत. वाढत्या शहरीकरणामुळे, तंत्रज्ञानाच्या अतिवापरामुळे, बदलत्या सामाजिक रचनेमुळे आणि कोविड-१९ सारख्या जागतिक महामारीमुळे समाजात एकाकीपणाचे प्रमाण लक्षणीयरीत्या वाढले आहे.
एकाकीपणाचे आरोग्यावर होणारे परिणाम:
एकाकीपणामुळे व्यक्तीच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर अनेक दुष्परिणाम होतात. यातील काही प्रमुख परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:
- हृदयविकार आणि पक्षाघात: एकाकीपणामुळे तणाव वाढतो, ज्यामुळे रक्तदाब आणि हृदयविकाराचा धोका वाढतो.
- मानसिक आरोग्य समस्या: नैराश्य (Depression), चिंता (Anxiety) आणि आत्महत्येचे विचार यांसारख्या गंभीर मानसिक समस्या एकाकीपणामुळे उद्भवू शकतात.
- रोगप्रतिकारशक्तीत घट: एकाकीपणामुळे शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती कमकुवत होते, ज्यामुळे व्यक्तीला संसर्गजन्य रोगांची लागण होण्याची शक्यता वाढते.
- झोपेच्या समस्या: एकाकी व्यक्तींना झोप लागण्यास त्रास होतो किंवा त्यांची झोप अनियमित असते, ज्यामुळे आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो.
- आयुर्मान कमी होणे: सामाजिक संबंधांचा अभाव आणि एकाकीपणामुळे व्यक्तीचे आयुर्मान कमी होऊ शकते.
आकडेवारी आणि चिंताजनक वास्तव:
WHO च्या अहवालातील आकडेवारी अत्यंत चिंताजनक आहे. दर तासाला १०० लोकांचा मृत्यू म्हणजे दररोज २४०० लोकांचा मृत्यू आणि वर्षाला जवळपास ८ लाख ७६ हजार लोकांचा मृत्यू केवळ एकाकीपणामुळे होत आहे. ही संख्या अनेक मोठ्या रोगांच्या बळींच्या संख्येपेक्षा जास्त आहे. विशेषतः वृद्ध व्यक्ती, एकटे राहणारे लोक, एकल पालक आणि सामाजिकदृष्ट्या वेगळे पडलेले गट यांच्यामध्ये एकाकीपणाचे प्रमाण अधिक दिसून येते.
उपाययोजनांची गरज:
या जागतिक आरोग्य संकटावर मात करण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. WHO आणि इतर आरोग्य संस्था खालीलप्रमाणे उपाययोजना सुचवतात:
- सामाजिक संबंधांना प्रोत्साहन: कुटुंब, मित्र आणि समुदायासोबतचे संबंध अधिक मजबूत करण्यावर भर द्यावा.
- समुपदेशन आणि मानसिक आरोग्य सेवा: एकाकीपणा अनुभवणाऱ्या लोकांसाठी मानसिक आरोग्य समुपदेशन आणि आधार सेवा उपलब्ध करून देणे.
- जागरूकता निर्माण करणे: एकाकीपणाच्या गंभीर परिणामांविषयी समाजात जागरूकता निर्माण करणे.
- समुदायावर आधारित उपक्रम: ज्येष्ठ नागरिक केंद्रे, सामुदायिक मेळावे आणि सामाजिक उपक्रमांमध्ये लोकांना सहभागी करून घेणे.
- तंत्रज्ञानाचा सकारात्मक वापर: तंत्रज्ञानाचा वापर लोकांशी संपर्क साधण्यासाठी आणि संबंध दृढ करण्यासाठी करावा, केवळ आभासी जगात रमण्यासाठी नाही.
- शासकीय धोरणे: शासनाने एकाकीपणा कमी करण्यासाठी आणि सामाजिक संबंधांना प्रोत्साहन देण्यासाठी धोरणे आखावीत.
हा अहवाल आपल्याला आठवण करून देतो की, शारीरिक आरोग्याइतकेच मानसिक आणि सामाजिक आरोग्य देखील महत्त्वाचे आहे. एकाकीपणावर मात करण्यासाठी आपण सर्वांनी मिळून प्रयत्न करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून आपण एक निरोगी आणि सुखी समाज निर्माण करू शकू. आपल्या आजूबाजूच्या लोकांची, विशेषतः एकटे असलेल्यांची विचारपूस करणे, त्यांना वेळ देणे आणि त्यांच्याशी संवाद साधणे हे छोटेसे पाऊल देखील मोठे बदल घडवू शकते.
Every hour, 100 people die of loneliness-related causes, UN health agency reports
AI ने बातमी दिली आहे.
खालील प्रश्न Google Gemini मधून प्रतिसाद तयार करण्यासाठी वापरण्यात आला:
‘Every hour, 100 people die of loneliness-related causes, UN health agency reports’ Health द्वारे 2025-06-30 12:00 वाजता प्रकाशित झाले. कृपया संबंधित माहिती सहित एक सविस्तर लेख नम्र भाषेत लिहा. कृपया मराठीत फक्त लेखासह उत्तर द्या.